Laboratoriya işinə aid suallar. Harmonik rəqsi hərəkət. Sönən rəqsin diferesial tənliyi. Sönən rəqsləri xarakterizə edən əsas fiziki kəmiyyətlər.
LABORATORİYA İŞİ № 5
ZƏRBƏ MEXANİZMİNİN ÖYRƏNİLMƏSİ
İşin məqsədi: Cisimlərin qarşılılqlı təsirinin əsasxüsusiyyətlərinin öyrənilməsi.
Ləvazimat: Zərbə mexanizmini öyrənmək üçün xüsusi qurğu.
Qısa nəzəri məlumat
Cisimlərin ani qarşılıqlı təsirinə zərbə deyilir. Toqquşmaya qədər və toqquşmadan sonra kürələrin mərkəzləri eyni bir düz xətt üzərində yerləşərsə belə zərbəyə mərkəzi zərbə deyilir. Toqquşma zamanı cisimlərin hər ikisi deformasiyaya uğrayır. Odur ki, deformasiyanın xarakterindən asılı olaraq iki cür zərbəni - elastiki və qeyri-elastiki zərbəni fərqləndirmək lazımdır.
İ ki kürənin elastiki toqquşmasına baxarkən o sistemi qapalı sistem kimi qəbul etməklə impulsun və enerjinin saxlanması qanunlarını tətbiq edərək kürələrin toqquşmadan sonrakı sürətlərini təyin etmək olar.
Elastiki toqquşma zamanı əmələ gələn zərbə qüvvəsinin qiyməti kürələrin kütləsindən, sürətindən və onların elastikliyini xarakterizə edən digər kəmiyyətlərdən asılı olur. Zərbə müddətini təyin etmək üçün aşağıdakı qurğudan istifadə olunur. Keçirici tellərdən asılmış iki A və B polad kürələr zərbə zamanı bir-biri ilə təmasda olduğu müddətdə, ardıcıl birləşdirilmiş G-qalvanometri, R müqaviməti və C kondensatorundan ibarət dövrəni qapayır (şəkil 1). K2 açarı 2 vəziyyətində, K1 açarı isə qapalı olan zaman NOKZ konturu üçün Om qanununu yazaraq zərbə müddəti üçün
və ya
Dostları ilə paylaş: |
