M d eht ram o
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3.2.3 X əmirin qıcqırması
- 3.3. HACCP sisteminin mü əssis əd ə t ətbiqi alqoritmi
- 3.4. HACCP sisteminin t ətbiq edilm əsin ə v ə i şl ənm əsin ə i şl ərin t əşkili
|
3.1. Çörək-bulka istehsal edən müəssisə Verilmiş dissertasiya işində tədqiqat obyekti buğda çörəyi istehsal edən müəssisədir. HACCP prinsiplərinə əsaslanaraq işlənmiş keyfiyyət sistemi çörəkbişirmə sexinin fəaliyyətinə baxır, qiymətləndirmənin obyekti isə buğda unundan Zavod çörəyin hazırlanma prosesidir. Çörək xüsusi keyfiyyətin nəzarətinə aid olan məhsulların siyahısına daxildir və HACCP sisteminin istifadəsi tələb olunur. Çörək-bulka məmulatların istehsalı tərkibində olan QOSTlar, TŞ normativ sənədlərə müvafiq olaraq, məmulatların resepturası və texnoloji məlumatların olması ilə həyata keçirilir. QOSTlarda və TŞ-də xammala və hazır məhsulun keyfiyyətinə təyin olunmuş əsas tələblər, analizlərin metodu, saxlanma və nəqletdirmə qaydaları verilmişdir. [13]. Əla sortdan buğda unundan çörək standartın tələblərinə müvafiq olmalıdır. Istehsalat üçün istifadə olunan xammal, resepturaya müvafiq (cədvəl 3.1.), normativ sənədlərin tələblərinə (cədvəl 3.2.) müvafiq olmalıdır. [14]. Cədvəl 3.1. Ə la sort undan buğda çörəyin resepturası Xammalın adı 100 kq unun xammala sərfi üçün, kq Ə la sortdan buğda unu 100,0 Duz
1,25 Preslənmiş mayalar 1,0 Formaları yağlamaq üçün bitki yağı 0,15 Yekun xammal 102,4
Cədvəl 3.2. Xammal üçün normativ sənədlər
Xammalın adı Normativ sənəd Un
QOST 25574-85 çörəkbişirmə buğda unu Duz QOST 51574-2000 qida xörək duzu. Texniki şərtlər Mayalar QOST 171-81 preslənmiş çörəkbişirmə mayaları. Texniki şə rtlər
Su Içməli su. Mərkəzləşdirilmiş içməli su sistemlə təmin edilmiş suyun keyfiyyətinə qiqiyenik tələblər Bitki yağı QOST 1129-93 Bitki yağı. Texniki şərtlər
3.2 Çörəyin istehsalı 3.2.1 Xammalın qəbulu, saxlanması və istehsala buraxılması üçün hazırlanması Çörəkbişirmə müəssisələrinə daxil olan əsas və əlavə xammallın keyfiyyəti müvafiq normativ sənədlərin tələblərinə uyğun olunmalıdır. Çörəkbişirmə müəssisələrinə un kisələrdə yaxud tarasız daxil olur. Tarasız nəqletdirmədə onu undaşıyan maşınlarlarla gətirirlər, sortlarla saxlanma üçün aerozolnəqliyyatla siloslara vururlar, silosun birinə eyni sort və yaxud oxşar xüsusiyyətlərlə unu yerləşdirməyi məsləhət görülür. Müəssisəyə daxil olan un mütləq kənar qarışıqlardan ayrılması üçün ələnir, metal qarışıqlardan ayrılması üçün maqnit təmizlənmədən keçməlidir. Tarasız anbarlar ayrı binada yaxud istehsalat yerində həmçinin açıq anbarlarda yerləşə bilər. Tara ilə qəbulda un kisələrini saxlanma şərtlərilə və yerləşmə qaydalarına riayət edərək xüsusi yerlərdə (un anbarında) yerləşdirirlər. Anbardan istehsalata unu kisələrdən doldurulma qıfına boşaldırlar, ordan unələyici və maqnit sistemindən istehsalat bunkerinə nəqletdirirlər. Xəmirin hazırlğında istifadə olunan su, içməli suya xas olan tələblərə cavab verməlidir. Su isti və soyuq olan tutumlarda saxlanılır, oradan yarımfabrikatların hazırlanmasında istifadə olunan temperaturu təmin edən nisbətlərdə dozatorlara göndərilir. Qida duzunu çörək zavoduna kisələrdə, yumşaq konteynerlərdə, qutularda və ya qalaqla gətirirlər. ri müəssisələrdə duzu məhlulda , "yaş" üsulla adlanan xüsusi anbarlarda-həlledicilərdə saxlayırlar. Suyun duzməhlulundan çıxışında filtrlər quraşdırırlar. Duz qarışığını (26%) 1,5 mm çox olmayaraq ölçüsü olan gözlüklü metal ələkdən süzürlər. Duzməhlulundan duzlu məhlulu istehsalat tutumlara çəkib vururlar, ordan da xəmirin yoğrulmasına keçir. Çörək zavoduna preslənmiş mayalar paçkalara çəkilib bükülmüş və çəkilib bükülməmiş gəlirlər. Onları 0-4 °С temperaturda soyuducularda saxlayırlar. Istehslalatda istifadə üçün mayaları xırdalayıb (1:3-1:4) nisbətdə temperaturu 40 °С yuxarı olmayaraq suda həll edirlər. Mayalı suspenziyanı istehsalat tutuma çəkib vururlar, ordanda onu dozatorlara göndərirlər və sonra yarımfabrikatların yoğrulmasında istifadə edirlər. Sonra istehsalata verilməzdən əvvəl mayalı suspenziyanı gözləri 2,5 mm ölçüdə olan simli ələkdən keçirirlər. Dondurulmuş maya tədricən 18-24 saat ərzində 4-6° C temperaturda ə ridirlər, çünki sürətli ərimə, məsələn otaq temperaturunda, qaldırıcı gücünü azaldır. Preslənmiş mayaların nəql etməsində və saxlanmasında maya kütləsinin təbii quruması baş verir, lakin maya hüceyrələrinin sayı eyni qalır. Bu halda, resepturada nəzərdə tutulmuş maya sayının hesablanması zamanı qurumanın dərəcəsinə uyğun olaraq onların sərfi azaldılmalıdır.
3.2.2 Xəmirin yoğrulması Xəmir - çörəkbişirmə istehsalının yarımfabrikatıdır, eynicins yağışqan- elastik-plastik kütləsi alınanadək un, su, başqa bir xammallın qarışığından hazırlanmışdır. Yoğrulma üçün istifadə olunan xammalı müvafiq tərəzilərdə yaxud dozalaşdırıcı qurğularda çəkirlər. Quru halda xammalı çəkəndə səpilən komponentlərin dozatorları, həllolmuş halda isə maye komponentlərin dozatorlarını istifadə edirlər. Çörəkxanalarda əsasən xammalı yer və stolustu tərəzilərdə çəkirlər Xəmirin və yarımfabrikatların hazırlanmasında xammalın faktiki sərfi tələb olunan normalara müvafiq olmalıdır. Çörəkxanalarda xəmirin hazırlanmasında dövri hərəkətli xəmiryoğuran maşınlardan istifadə edirlər. Verilmiş dissertasiya işində oparasız üsulla əla növ buğda unundan ağ çörək üçün xəmirin hazırlanması nəzərdə tutulmuşdur. Xəmiryoğuran maşına lazım olan qədər un, duz məhlulu, maya və su əlavə olunur. Qarışdırıldıqda xəmir əmələ gəlir. Xəmirin yoğrulmasını 8 dəq ərzində aparırlar, xəmirin temperaturu 26-30 °C, nəmliyi 45% olmalıdır. Xəmir yaxşı yoğrulmalıdır (topa, başqa xammalın və qarışmamış un qalıqları qalmamalıdır).
Xəmirin yoğrulma müddətindən başlayaraq mayalar səbəbindən spirt qıcqırması baş verir. Qıcqırma zamanı ayrılan karbon qazı xəmiri yumşaldır, və bunun nəticəsində həcmi yüksəlir. Xəmirin qıcqırma prosesində xəmiryoğuran maşında 1- 3 dəq ərzində təkrar qarışdırılmalıdır. Bu əməliyyatın adı xəmirin döyəcləməsi deyilir. Döyəcləmə ilə karbon qazının xəmirdən çıxarılması maya hüceyrələrinin qidalanmasının yaxşılaşdırılması ilə əldə edilir, mexaniki təsirin təsiri nəticəsində isə - xəmirin strukturunun yaxşılaşdırılması baş verir. Xəmir təkrar yüksəlmə nəticəsində daha böyük həcmə və bərabər struktura çatır. 28-30 °C temperaturda əla növ ündan buğda çörəyi xəmirinin qıcqırma müddəti 40-60 dəq –dir, həmçinin xəmirin turşuluğunu (3-3,5) nəzarətdə saxlamaq lazımdır. Qıcqırma zamanı 2-3 yapıxdırma etmək lazımdır. Yarımfabrikatların hazır olmasıbı (opara, xəmir və s.) qıcqırmanın sonunda turşuluğu, həmçinin orqanoleptik xüsusiyyətləri ilə (həcm, xarici görünüş, qoxu) təyin edirlər. Qıcqırmış xəmiri bunker-xəmirötürücüdən və yaxud xəmiryoğuran maşının qəbul qıfından bölünməyə ötürülür. 3.2.4 Xəmirin bölünməsi Xəmirin bölünməsi – xəmirin tikələ bölünməsi, xəmir parçaların yumrulanması, ilk sakit vəziyyətdə xəmirin saxlanması, formalanması və xəmir parçaların axırıncı sakit vəziyyətdə saxlanması, sobaya qoyulması, çərtmə və bəzək vurulma. Xəmirin tikələrə bölünməsi – xəmir tətədarükləri – bölünmə maşında həyata keçirilir. Tikələrə bölünmə ele hesabla aparılır ki, hazır çörək normaya müvafiq olsun. Hər bir sort çörək üçün sobada bişmə həcmini və saxlanmada quruyub azalmanı nəzərə alaraq, xəmir parçaların kütləsini müəyyən olunmuş hazır məmulatın kütləsinə uyğun təyin edirlər. Formalı çörəyin alınması üçün xəmir tikələrini azacıq uzunsov forma verirlər və tikişi altda qalaraq son sakit saxlanmaya və bişirilməyədək bitki yağı ilə yağlanmış formaya qoyulur. lk sakit vəziyyətdə xəmirin saxlanması deməkdir ki, kündələnmiş buğda xəmiri 3-8 dəqiqə müddətində sakit saxlanılmalıdır. Bölünmə və yuvarlaqlaşdırma prosesində xəmirdəki kleykovina karkası dağılmağa məruz qaldığından onun bərpası üçün ilk sakit vəziyyət qəbul edilir.
Müşahidələr göstərmişdir ki, ilk sakit vəziyyətdə xəmir kündələrinin saxlanılması məsaməliyi və həcmi nəzərəçarpacaq dərəcədə artırır. Son sakit vəziyyətdə xəmirin saxlanmasını dolablarda aparırlar. Son sakit vəziyyətdə xəmirin saxlanmasının optimal şərtləri: 35-40 °С temperatur, 75-85 % havanın nisbi nəmliyi. Son sakit vəziyyətdə xəmirin saxlanması 30-50 dəqiqədir. Polimer səthi olmayaraq formaları, listləri və tavaları xəmiri yığmadan əvvəl təmizləyirlər bitki yağı ilə yağlayırlar.
Xəmir kündələrinin sobaya yığılması onun tam yetişməsindən sonra həyata keçirilir, və onun müddəti və orqanoleptiki göstəricilərini (məmulat gözə görünən qədər həcmi böyüyür və azacıq parmaqla basıldıqda əvvəlki vəziyətini alır) təyin edirlər. Bişirilmə - çörəyin hazırlanmasının vacib proseslərdən biridir. Çörək-bulka məmulatların çörəkxanalarda bişirilməsi dalanlı və tunelli sobada həyata keçirilir. Çörəkxanalarda əsasən kürələrdən, yaruslu (dolab tipli) və rotasion sobalardan istifadə edirlər. Xəmir kündələrinin sobaya yığılması və yaxud list və tavalara yerləşdirilməsi elə hesabla aparılmalıdır ki, kənar yapışmaları olmasın. Bişmənin parametrləri: əla və I-si sort buğda unundan 0,7-0,75 kq kütləli formalı məmulatların bişmə müddəti 45-50 dəqiqədir, məmulatların bişməsi 180- 200 °C temperaturda nəmlənmiş sobanın kamerasında həyata keçirirlər. Bişmənin təyin olunmuş rejimi ((bölüşdürmə, temperatur, müddət) məmulatın yaxşı bişməsini və verilmiş növə xas olan qabığın rənginin alınmasını təmin etməlidir. Xəmir kündələrində biokimyəvi, mikrobioloji, kolloid və teplofiziki proseslərin intensiv keçirilməsi nəticəsində xəmir kündələri hazır bişmiş çörəyə
keçir, yəni elastik, hiss edəndə quru içlik əmələ gəlir, dad və aromatik maddələr toplanır, qabığın qalınlığı və məmulata xas rəng alır. Məmulaatın hazır olması bişimdən, həmçinin içliyin orqanoleptik vəziyyətindən təyin edirlər.
Ticarət şəbəkələrinə göndərilməzdən əvvəl bişmiş məmulatların saxlanması çörəyin istehsal prosesinin son mərhələsidir, və müəssisənin soyudulma otdelində həyata keçerilir. Soyudulma hissəsində hazır məmulatın hesabı, sortlaşdırılması və orqanoleptik qiymətləndirilməsi həyata keçirilir. Ticarət şəbəkələrinə göndərilməzdən əvvəl hər partiya məmulat yoxlanılır. Bişmədən sonra çörək və çörək-bulka məmulatlarını soyumaq üçün konteynerlərə, tara-avadanlığa, rəflərə yaxud tabaqlara yerləşdirirlər, yerləşdirməni bir tərəfdən yandan yaxud alt qabığı üstə aparırlar. Çörəyin qabığının temperaturu 180 °С, içliyin - 97-98 °С, çörək saxlanma yerində isə temperatur 18-25°С-dir. Çörəyi 18-25 °С temperaturda havanın nisbi nəmliyi 75-80% 14 saatdan artıq olmadan saxlayırlar. Çörəyin saxlanması müddəti müəssisədə sobadan çörəyin çıxma momentindən mağazaya yollananadək hesablayırlar. Çörək və çörək-bulka məmulatlarını saxlanmada və nəqletmədə qalama yığılması yol verilmir. [21, 22].
Hazır məmulat orqanoleptik (cədvəl 3.4.) və fiziki-kimyəvi göstəriciləri (cədvəl 3.5.) standartın tələblərinə uyğun olmalıdır. Cədvəl 3.3 – Ə la növ buğda unundan ağ çörəyin orqanoleptik xüsusiyyətləri Göstəricinin adı Характеристика
Xarici görünüşü: Forması
Bişmə gedən formada çörək formasına müvafiq, kənar şişlər olmadan Səthi
Hamar, çöyük çatlarsız və partlamasız Rəngi
Açıq sarıdan- qəhvəyiyədək Içliyin vəziyyəti: Bürüstə bişmiş
Bürüstə bişmiş, əl ilə yoxladıqda nəm deyil, elastik. Barmaqla yüngülcə basılmada içlik yenidən əvvəlki formasını almalıdır Yoğrulma Topasız və yoğrulmama izləri Məsaməlilik Yetişmiş. Boşluqsuz və bərkiməsiz. Qabığın ayrılması yol verilmir Dad
Verilən məmulata xas olan, kənar dadsız. Qoxu
Verilən məmulata xas olan, kənar dadsız.
Cədvəl 3.4 – Ə la növ buğda unundan ağ çörəyin fiziki-kimyəvi göstəriciləri Göstəricinin adı Norma
Içliyin nəmliyi , %. çox olmayaraq 44,0
Içliyin turşuluğu,qrad, çox olmayaraq 3,0
Içliyin məsaməliyi %. az olmayaraq 72,0
Məhsulun qidalılıq dəyəri və təhlükəsizliyin gigiyenik tələbləri “Qda məhsulların qidalılıq dəyəri və təhlükəsizliyin gigiyenik tələbləri”nə uyğun olmalıdır. (cədvəl 3.5). Cədvəl 3.5 – Çörəyin təhlükəsizliyin gigiyenik tələbləri Məhsulun qrupu,
indeksi Göstəricilər Yol verilən
təbəqələr mq/kq,
çox olmayaraq Qeyd Çörək,
bulka və
yağlı məmulatları Toksiki elementlər: Qurğuşun 0,35
0,15
Kadmium 0,07
Civə 0,015
Mitotoksinlər, pestisidlər Heksaxlorsikloheksan 0,5
Heksaxlorbenzol 0,01
Yol verilmir
2,4- D-turşu, onun duzları, efirləri Yol verilmir
Çirklənmə, çörək
ehtiyatlarının ziyanvericilərlə yoluxması (həşaratlar, gənələr) Yol verilmir
Çörəyin “Kartof xəstəliyi” ilə yoluxması Yol verilmir
Radionuklidlər : Sezium -137 40 Bk/kq
Stronsium -90 20
eyni
Istehsal prosesi saxlanmada və nəqledilmədə qida məhsullarının təhlükəsizliyinin təminatı HACCP sisteminin tətbiqinin işlənməsinin əsas məqsədidir. Müəssisədə sistemin işlənmə mərhələsində HACCP prinsiplərinin realizasiyası ardıcıllıqla yerləşdirilmiş şəkil 3.2. uyğunlaşdırılır.
vvəli HACCP sisteminin yayılma sahəsinin təyini Buraxılan məhsulun keyfiyyət və təhlükəsizliyin sahəsində siyasətin təyini HACCP sisteminin işlənməsi üçün işçi qrupunun yaradılması HACCP işçi qrupuna və rəhbərliyə təhsil verilməsi
ş lərin təşkili Məhsul haqqında məlumatlar Onun istehsalı haqqında məlumatlar Təhlükələrin aşkara çıxarılması Risklərin təhlili lkin
məlumatların təhlili
ормации
Nəzərə alınmış təhlükəli amillərin seçilməsi 1
Şə kil 3.3. – HACCP sisteminin müəssisədə tətbiqi alqoritmi
3.4. HACCP sisteminin tətbiq edilməsinə və işlənməsinə işlərin təşkili
HACCP sisteminin yayılma sahəsinin təyini Ə la növ buğda unundan hazırlanmış çörək istehsalına yönəldilmiş müəssisə fəaliyyətinə HACCP sistemi yayılır.
KNN təyini Hər bir KNN kritik sərhədlərinin müəyyən edilməsi Korrektə işinin işlənməsi Hər bir KNN monitorinq sisteminin işlənməsi KNN seçimi Monitorinq 1 HACCP sisteminin daxili yoxlamalarının həyata keçirilməsi HACCP sənədlərinin tətbiqi Son darəetmə Buraxılan məhsulun keyfiyyət və təhlükəsizliyin sahəsində siyasətin təyini
Müəssisələrdə qoyulmuş məqsəd və keyfiyyət sahəsində siyasətin şərtsiz realizəsinin əldə edilməsi üçün rəhbərlik məsuliyyəti öz üzərinə götürən siyasətin işlənmiş mövqeyi olur. Təşkilatın rəhbərliyi buraxılan məhsulun təhlükəsizliyinə nisbətən siyasəti təyin edir, sənədləşdirir, bütün səviyyədə yerinə yetirilməsini və köməyini təmin edir. HACCP sisteminin işlənməsi üzrə işçi qrupunun yaradılması HACCP sisteminin tətbiqi və işlənməsi üçün konkret məhsul haqqında biliyə, iş təcrübəsinə və müəssisələrdə HACCP sisteminin tətbiqində effektiv planın hazırlanması metodikasına malik müxtəlif ixtisaslı əməkdaşlardan işçi qrupu təşkil etmək lazımdır. HACCP işçi qrupunun tərkibində koordinator, texniki katib və həmçinin lazım gələrsə uyğun gələn sahədə məsləhətçi olmalıdır. Koordinator aşağıdakı funksiyanı yerinə yetirir: − işçi qrupun tərkibini formalaşdırır; − qrupun işini koordinasiya edir; − iş və vəzifələrini paylaşdırır; − bütün işlənmə sahəsində tutumu təmin edir; − təşkilat rəhbərliyinə qrupu təqdim edir. Texniki katibib vəzifələrinə daxildir: − qrupun iclasının təşkili; − iclasda qrup üzvlərinin; − işçi qrupu tərəfindən qəbul edilən qərar protokollarının aparılması. stehsalda HACCP sisteminin tətbiq edilməsinə cavab verən işçi qrupunun ə sas məsələləri: − texnoloji prosesin bütün mərhələlərində qida məhsullarının istehsalında ə mələ gələn mikrobioloji, fiziki, kimyəvi və digər amillərin təyini; − texnoloji prosesdə təhlükəli amillərin təhlükəlik dərəcəsindən asılı olaraq ə mələgəlmə ehtimalının təyini; − texnoloji prosesin kritik nöqtəsinin təyini; − intervalda təhlükəli amillər nəzarətə, likvidasiyaya və yaxud azaldılmaya məruz qalan hər bir təhlükəli amil üçün kritik həddin vacib qabaqlayıcı tətbirlərin işlənməsi; − təhlükəli amillər arxasında nəzarət sisteminin qurulması; − təhlükəli amillərin kənarlaşdırılması və yaxud azaldılmasında təshih edən tətbirlərin işlənməsi; − HACCP sisteminin fəaliyyətinin effektivliyini yoxlama prosedurasının qurulması; − Alınmış göstəricilərin qeydiyyatının sənədləşdirilməsi sisteminin qurulması [4].
HACCP işçi qrupu və ali rəhbərliyin maarifləndirilməsi Maarifləndirmə materialına aşağıdakılar haqqında məlumatları daxil etmək vacibdir: − HACCP sisteminin tətbiq etmə vacibliyi; − əsas mövqe; − HACCP əsas prinsipi; − təşkilat qarşısında duran əsas məsələlər; − sistemin tətbiqində ali rəhbərliyin rolu; − sistemin normative bazası; − HACCP və digər mövzuların formalanmasının əsas mərhələləri.
3.5. lkin məlumatların təhlili
Müəssisədə buraxılan hər bir qida məhsulu üçün ayrıca HACCP planı hazırlanır. Son məhsulun xarakteristikası və onun istifadəsinin təlimatı haqqında məlumat yığımı HACCP işçi qrupunun verilmiş məhsulun bütün həyat dövründə tam təqdimata imkan yaradacaq. Hər bir məhsul növü üçün aşağıdakılar göstərilməlidir: − normativ sənəd və texniki şərtlərin adlandırılması və qeyd edilməsi; − əsas xammal, qida əlavələrinin adlandırılması, qeyd edilməsi, qablaşdırma mənşəyi, həmçinin normativ sənəd və texniki şərtlərin qeyd edilməsi; − təhlükəsizlik tələbi və buraxılan məhsulun identifikasiya əlamətləri; − saxlanma şəraiti və müddəti; − məhsulun qeyri təyinatlı istifadəsinin məlum və potensial mümkün halları; − qeyri təyinatlı obyektiv proqnozlaşdırılmış istifadə hallarında təhlükənin ə mələgəlmə şəraiti 3.6 Təhlükəli amillərin xarakteri HACCP sistemində təhlükəli amil – əgər nəzarət edilməsə xəstəliyə və yaxud zədələnməyə gətirib çıxardan bioloji, kimyəvi və fiziki amildir Bioloji təhlükəli amilə zərərli bakteriyalar, virus və parazitlər (salmonella, BQKP) aiddir. Bioloji təhlükəli amilər adətən qida məhsulları hazırlanan xammal materialları ilə əlaqədardır. Kimyəvi təhlükəli amilərə - bilavasitə və yaxud bir müddət sonra ziyan gətirən, və təbii yolla məhsulda əmələ gələn maddələr aiddir. Kimyəvi təhlükəli amillər əsas mənbələrdən əmələ gəlir: 1. Bilmədən qidaya kimyəvi preparatlar düşür: а ) kənd təsərrüfatı kimyəvi preparatlar: pestisidlər, herbisitlər, heyvan üçün dərman preparatları, gübrələr və s. б ) müəssisələrdə istifadə olunan kimyəvi preparatlar: təmizləyici və yuyucu vasitələr, dezinfeksiya edən vasitələr, yağlar, yağlayan materiallar, boyalar, pestisidlər və s. . в ) ətraf mühitdən yoluxma: qurğuşun, kadmium, civə, arsen RBC (polixlor bifenillər). 2. Riskin kimyəvi amillərinin təbii yolla əmələ gəlməsi: bitki, heyvan yaxur mikrob metabolizmin məhsulları, məsələn aflatoksinlər. 3. Qəsdən qidaya kimyəvi preparatların əlavə olunması: qida əlavələri, sulfitizatorlar, və s. Fiziki təhlükəli amillərə ziyan gətirə bilən kənar cisimlərin (şüşə, metal, ağac) qida məhsullarında olmasıdır.. Qida məhsullarına düşən fiziki təhlükəli amillərin bir çox situasiyaları mövcuddur: - çirklənmiş xammal materialları; - köhnəlmiş istehsalat otaqları və avadanlıqlar; - çəkilib-bükülmə xammal materialları; - işçilərin diqqətsizliyi [23].
Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|