M. E. Mamarajabov, R. N. To’rayev zamonaviy dasturlash tillari

Pythonda Tkinter modulini 2 usulda import qilish mumkin: 
1-usul
import tkinter 
top = tkinter.Tk() 
# Vidjetlarni qo'shish uchun kod bu yerga yoziladi ... 
top.mainloop () 
Bu ikkila yozgan kodimiz quyidagi oynani yaratadi: 
2-usul
from tkinter import * 

---

128 
top = Tk()
# Vidjetlarni qo'shish uchun kod bu yerga yoziladi ...
top.mainloop () 
Tkinterni import qilishda bu ikki usulning bir-biridan farqi shundaki, agar biz 
1-usul ko’rinishida Tkinter modulini import qilsak: biz dastur kodini 
yozayotganimizda har bir 
tkinter metodi 
oldidan 
tkinter 
so’zini yozishga majburmiz. 
Ikkinchi usulda esa bunday majburiyatdan halos bo’lamiz va kodimiz qisqa va aniq 
ko’rinishdan iborat bo’ladi. 
TKINTER WIDGETS (“Tkinter vidjetlari”) 
Tkinter GUI dasturida ishlatiladigan tugmalar, yorliqlar va matn qutilari kabi 
turli xil boshqaruv elementlarini taqdim etadi. Ushbu boshqaruv elementlari odatda 
vidjetlar deb nomlanadi.
№
Operatorlar
Tavsif
1 
Button 
(“Tugma”) 
Button
vidjeti sizning ilovangizdagi tugmalarni ko'rsatish 
uchun ishlatiladi. 
2 
Canvas 
(“Kanvas”) 
Canvas
vidjeti sizning ilovangizda chiziqlar, tasvirlar, 
ko'pburchaklar va to'rtburchaklar kabi shakllarni chizish 
uchun ishlatiladi. 
3 
Checkbutton 
(“Tekshirish 
tugmasi”) 
Checkbutton
vidjeti bir qator parametrlarni tasdiqlash 
qutisi sifatida ko'rsatish uchun ishlatiladi. Foydalanuvchi 
bir vaqtning o'zida bir nechta variantni tanlashi mumkin. 
4 
Entry 
(“Kirish) 
Entry
vidjeti foydalanuvchidan qiymatlarni qabul qilish 
uchun bitta qatorli matn maydonini ko'rsatish uchun 
ishlatiladi. 
5 
Frame 
(“Kvadrat”) 
Frame
vidjeti boshqa vidjetlarni tartibga solish uchun 
konteyner vidjeti sifatida ishlatiladi. 
6 
Label 
Label
vidjeti boshqa vidjetlar uchun bitta qatorli sarlavha 

---

129 
(“Yorliq”) 
bilan ta'minlash uchun ishlatiladi. Unda tasvirlar ham 
bo'lishi mumkin. 
7 
Listbox 
Listbox
vidjeti foydalanuvchiga imkoniyatlar ro'yxatini 
taqdim etish uchun ishlatiladi. 
8 
Menubutton 
(“Menyu 
tugmasi”) 
Menubutton
vidjeti sizning ilovangizda menyularni 
ko'rsatish uchun ishlatiladi. 
9 
Menu 
(“Menyu”) 
Menu
vidjeti foydalanuvchiga turli xil buyruqlar berish 
uchun ishlatiladi. Ushbu buyruqlar Menubutton-da 
joylashgan bo’ladi. 
10 
Message 
(“Xabar”) 
Message
vidjeti foydalanuvchidan qiymatlarni qabul qilish 
uchun ko'p satrli matn maydonlarini ko'rsatish uchun 
ishlatiladi. 
11 
Radiobutton 
(“Radion 
tugmasi”) 
Radiobutton
vidjeti bir qator parametrlarni radio tugmalari 
sifatida ko'rsatish uchun ishlatiladi. Bunda foydalanuvchi 
bir vaqtning o'zida faqat bitta variantni tanlashi mumkin 
bo’ladi. 
12 
Scale 
(“Miqyosi”) 
Scale
vidjeti slayder vidjetini ta'minlash uchun ishlatiladi. 
13 
Scrollbar 
(“Otkazish 
paneli”) 
Scrollbar
vidjeti turli xil vidjetlarga, masalan, ro'yxat 
qutilariga o'tish imkoniyatini qo'shish uchun ishlatiladi. 
14 
Text (“Matn”) 
Text
vidjeti matnni bir necha qatorda aks ettirish uchun 
ishlatiladi. 
15 
Toplevel 
(“Uchinchi 
daraja”) 
Toplevel
vidjeti alohida oyna idishini ta'minlash uchun 
ishlatiladi. 
16 
Spinbox 
Spinbox
vidjeti - bu standart Tkinter Entry vidjetining bir 

---

130 
varianti bo'lib, u belgilangan qiymatlar orasidan tanlash 
uchun ishlatilishi mumkin. 
17 
PanedWindow 
PanedWindow
- bu gorizontal yoki vertikal holda 
joylashtirilgan har qanday oynani o'z ichiga oladigan 
konteyner vidjeti. 
18 
Labelframe 
Labelframe
- bu oddiy konteyner vidjeti. Uning asosiy 
maqsadi - oynalarning murakkab joylashuvi uchun oraliq 
yoki konteyner vazifasini bajarish. 
19 
Messagebox 
tkMessageBox -
Ushbu modul sizning ilovalaringizda 
xabarlar qutilarini ko'rsatish uchun ishlatiladi.