M əsləhətçi: C. Q. Nuriyev. Elm V ə Təhsil Mərkəzi «Təfəkkür»

Sövdələşmənin kodu və adı 
İxracda: 
İdxalda: 
01 (milli valyuta il
ə hesablaşma) 
-0,56% 
-0,12% 
21 (s
ərbəst dönərli valyuta) 
- 54,57% 
- 55,01% 
I49 

---

23 (dövlət krediti üzrə) 
“ 0,00% 
- 4,74% 
41 (qapalı dövriyyəli valyuta) 
-0,32% 
-10,89% 
51 (barter sazişi) 
- 4,55% 
- 2,47% 
78 (kompens.öhdəliklər hesabına) -31,96% 
- 0,00% 
Qalan sövdələşmə xüsusiyyətinin növləri üzrə isə - 
ixracda 6,04% v
ə idxalda 26,77% təşkil edir. 
Sövdələşmə xüsusiyyətinin növləri üzrə təhlili göstərir ki, 
keçən 1998-ci illə müqayisədə ixrac və idxal əməliyyatlarında 
s
ərbəst dövriyyədə olan valyutaya (21) daha çox üstünlük 
verilmiş, qapalı dövriyyəli valyuta (41) və barter sövdələşməsinin 
(51) 
XÜSUSİ 
çəkisi isə aşağı düşmüşdür. 
Barter 
əməliyyatlarının təhlili göstərir ki, 1999-cu il 
ərzində ixrac əməliyyatlarının həcmi İdxaldan 16077,4 min ABŞ 
dolları çox olmuşdur. 1999-cu il ərzində İxracda orta aylıq artım (- 
45,2) min ABŞ dolları, İdxalda isə (-183,1) min ABŞ dolları 
olmuşdur. 
Uzaq xarici ölkələr üzrə ixracda barter əməliyyatları 
18411,5 
min ABŞ dolları (ümumi ixraca nisbətən 2,04%), 
idxalda is
ə 1748,2 min ABŞ dolları (ümumi idxala nisbətən 
0,17%) t
əşkil etmişdir. MDB dövlətləri üzrə ixracda barter 
əməliyyatları 22707,9 min ABŞ dolları (ümumi ixraca nisbətən 
2,51%), idxalda is
ə 23293,8 min ABŞ dolları (ümumi idxala 
nisb
ətən 2,30%) olmuşdur. 
İdxalın və ixracın strukturunda gömrük nəzarətindən 
ke
çən əsas əmtəələrin miqdarı (%-lə) aşağıdakı kimidir: 
□ İdxalda; ərzaq məhsulları 19,54%, xalq istehlakı malları 
1,93%, maşın və mexanizmlər, qurğular, elektrotexniki ava- 
LSO 

---

danlıqlar və onların ehtiyat hissələri 33,80%, nəqliyyat vasitələri 
v
ə 
onların 
hissələri 
8,93%, 
qara 
metallar 
v
ə 
onlardan.hazırlanmış məmulatlar 9,66%, mebel 1,00%, meşə 
materialları 2,16%, toxum 0,16%, gübrə 0,15% təşkil edir. Qalan 
əmtəələrin payına 22,68% düşür. 
□ İxracda; xam neft 43,88%, neft məhsulları 33,71%, 
qara metallar v
ə onlardan hazırlanmış məmulatlar 0,36%, spirtli 
v
ə spirtsiz içkilər 0,68%, kimya məhsulları 2,52%, pambıq 
2,38%, tütün 2,37%, əlvan metallar 2,38%, çay 0,45%, 
kondisioner 0,01% t
əşkil edir. Qalan əmtəələrin payına 11,26% 
düşür. 
İdxalın strukturunda əsas yer tutan əmtəələrin miqdarı və 
d
əyəri aşağıdakı kimidir;