M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

Q izla rd a q o lla n ila d ig a n g in e k o lo g ik te k sh irish u sullari
Y o sh va b a lo g ‘a tg a y e tg a n q izlarni g in e k o lo g ik tekshirish 
b ir-b irid a n farq qiladi.
Q iz b o la y o sh b o i s a , u n i c h a l q a n c h a yotqizilib, tizzasi 
b o bg ‘im id a n bu k ilad i ( o y o g 'i q o rin dev o rig a y aq in lash tirilad i).
B alo g batg a y e tg a n yoki yetish arafasida b o l g a n q iz la r esa 
tizza va s o n b o ‘g ‘im la rin i b u k a d ila r , b u n d a oyoq lari q o r in
d e v o r ig a y a q i n l a s h a d i .
B u n d a y y o t q i z i l g a n d a , q i n a n c h a
k altalash ib , b a c h a d o n n i b iro z o ld in g a s u ra d i, b u n d a y t e k ­
shirish usuli a n c h a qulay.
T e k sh irish b o s h la n is h id a n o ld in t o ‘g ‘ri ic h a k v a q o v u q
b o ‘sh a tilishi lozim . T e k s h iris h q u y id a g ic h a olib b o riladi: qiz 
b o la n in g u m u m i y a h v o li, terisi va k o ‘zga k o T in a d ig a n shilliq 
p a r d a la rin in g ra ngi, k o ‘k ra k b e z in in g h olati (b a lo g ‘a tg a yetish 
d a v rid a g i q i z l a r d a ) , q o r i n d e v o r i va u n i n g n a fa s o l is h d a
192

---

ish tiro k etishi, k o lp c h ig a n yoki k o ‘p c h im a g a n lig i tekshiriladi. 
P a y p a s la s h orq a li jig ar, q o r a ta lo q y o ‘g ‘o n ic h a k va o s h q o z o n ,
k o ‘ric h a k n in g h o la ti ni h a m a n iq la s h z a ru r. Q o r i n b o ‘shli- 
g ‘idagi a ’z o la r n in g h olati tek sh irib b o l i n g a c h , qo v y u z a s in in g
h o la ti, u n d a g i y o g 1 q a tla m i, s o c h la r va n ih o y a t ta s h q i jin siy
a ’z o la r , x u s u s a n , k a tta va k ic h ik la b la r n in g q a y d a r a ja d a
rivojlanganligi, siydik c h iq a r is h y o ‘li va te s h ig in in g h o la ti 
a n i q l a n a d i (qizillik, y a r a , j a r o h a t , d o g ‘lar v a b o s h q a la r g a
e ’t i b o r b e r ila d i) . 
K e y in q iz lik p a r d a s i v a q in o ld i d a h liz i 
k o ‘z d a n k ec h irila d i. Q in d a h lizid ag i b ez la r, u la r n in g sekret 
c h iq a r is h te s h ik la r in in g h o la ti, p a r a u r e tr a l y o ‘llar, b u n d a n
ta sh q a r i, b e z y o l l a r i va siydik c h iq a r ish y o d la r in in g teshigi 
h a m k o ‘z d a n k e c h ir ila d i, q in v a t o ‘g ‘ri i c h a k d a n s u r t m a
o lin a d i. S u r t m a olish u c h u n turli a sb o b lar, j u m l a d a n b o la la r 
u c h u n
m a x s u s o y n a d a n
i s h l a n g a n
k a t e t e r ,
t o m i z g i c h ,
n a y c h a la r, u c h i d u m a l o q z o n d , turli kattalikdagi q o s h iq c h a la r, 
a g a r u l a r b o ‘l m a s a ,
s t e r i l l a n g a n ,
y o g ' o c h d a n
i s h l a n g a n
ta y o q c h a l a r qoMlaniladi. S u r t m a olish u c h u n tek sh irilad ig an
y u z a g a asb o b b iro z tekkizilib yoki qirib o lin ad i; q in su rtm a s in i 
e sa p ip e tk a yoki n o k s i m o n b a llo n y o r d a m i d a o lin a d i. O lin g an
s u r t m a b u y u m o y n asig a su rtiladi v a u n g a jin siy a ’z o n i n g qaysi 
q is m id a n olinganligi y ozib q o ‘yiladi va q u ritila d i. Q u ritilg a n
s u r t m a t o lg ‘ri sa q lan sa , u z o q vaqt tu rish i m u m k in .
Q iz b o la la r d a q in orq a li tek sh irish usuli q o l l a n i lm a y d i.
M a b o d o t o ‘g ‘ri ic h a k yoki q i n d a sh ish b o r d e b ta x m in
qilinsa, j u d a e h tiy o tlik bilan jim jilo q n i q in g a , b o s h q a b a r m o q n i
t o ‘g ‘ri ic h a k k a tiqib tekshiriladi.
Q iz b o la la r ichki jin siy a ’z o la r in in g h o la ti t o 'g 'r i ich ak
orq a li tekshiriladi. Z a r u r b o l g a n d a q in orq a li tek sh irish o t a -
o n a s in in g ruxsati bilan a m a lg a oshirilishi s h a it. T ek sh irish
p a y tid a , a lb a tta , q iz n in g o nasi va y a n a b ir o r sh a x s q a tn a s h is h i 
lozim . A k s h o l d a te k sh iru v c h i ja v o b g a r lik k a tortilishi h a m
m u m k i n .
Q i n va b a c h a d o n b o ‘y n in i te k sh irish d a m ax su s, b o la la r 
u c h u n ishlatiladigan q in oynasi yoki u r e tr o s k o p d a n fo y d a - 
laniladi.
K ic h ik y o sh d a g i q izlarn i ( 3 —4 y o sh ) k o ‘rish d a ( t o ‘g ‘ri 
ic h a k , q o rin d evori o rq a li) n a r k o z d a n fo y d a la n ish m a q s a d g a
m u v o f i q d i r .
B u n d a q o r i n
d e v o r i v a c h o t
o r a s i
b i r o z
b o ‘sh a sh ib , k o 'r is h o s o n la sh a d i.
13 — G in c k o lo g iy a
193

---