M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

( Renicillium pnotatum
yoki 
crustosum)
z a m b u r u g ‘i m o d ­
d a l a r a l m a s h in u v id a hosil b o ‘la d ig a n m o d d a d i r .
P enitsillin
b a k te rio sta tik t a ’sir k o ‘rsatadi (m ik r o b la r n in g o ‘sishini t o ‘x- 
t a t a d i ) ,
a m m o k a t t a d o z a l a r i
b i r q a n c h a
m i k r o b l a r g a ,
j u m l a d a n , g o n o k o k k la rg a bak teritsid t a ’sir k o ‘rsa ta d i (b a k te - 
riyalarni oNdiradi).
S tr e p to k o k k , p n e v m o k o k k , g o n o k o k k , m e n i n g o k o k k va 
b o s h q a b a ’zi m ik r o b la r q o ‘z g ‘a ta d ig a n k asalliklarda penitsillin 
yaxshi foyda berad i; penitsillin v im sla rg a , ic h a k ta y o q c h a sig a , 
sil, b ru tse llo z m ik ro b la rig a t a ’sir e tm a y d i.
P e n itsillin n in g z a h a rli xossalari y o ‘q. Penitsillin eritm asi 
o d a t d a m u s k u l orasiga, b a ’z a n esa v e n a g a yuboriladi.
Penitsillin s o ‘za k va turli m ik r o b la r q o ‘z g ‘a ta d ig a n b o s h q a
k o ‘p g in a y u q u m li ja r a y o n la r g a dav o qilish u c h u n e n g t a ’sirli 
d o r ila r d a n biridir.
S eptik j a r a y o n la r d a p enitsillin d ozasi va q o ‘llan ish usuli 
in fek siy an in g x a ra k te rig a va o ‘tkirlilik darajasiga b o g ‘liq.
S e p tik ka sa llik la rd a p e n its illin n i q o ‘llab y ax sh i natijalarg a 
e ris h ib b o ‘lm asligi b ir q a n c h a s a b a b la r g a b o g ‘liq boMishi 
m u m k i n , y a ’ni:
— m i k r o b la r n in g p c n its illin g a c h id a m lilig i; stafilo k o k k ,
215

---

ic h a k ta y o q c h a s i, k o ‘k-y a sh il yiring ta y o q c h a s i, e n t e r o k o k k
q o lz g ‘a tg a n se p tik j a r a y o n l a r d a k o ‘p i n c h a s h u n d a y b o i a d i ;
— p re p a ra tn i yetarli d o z a d a berm a slik va m u n ta z a m ravishda 
yu b o rm aslik ;
— p r e p a r a tn i h a d d a n ta sh q a r i k e c h , o rg a n iz m d a g i o ‘zga- 
rishlar q a y tm a s h o lg a o ‘t g a n d a n keyin (septik e n d o k a r d i t ,
k o ‘p lab yiringli m e t a s t a z o ‘c h o q la r i, m iy a abssesslari) q o l l a s h ;
— o c h ilm a g a i yiring o ‘c h o g ‘i (p iy e m iy a ) borligi.
S e p tik kasalliklarga d a v o q ilish d a p e n itsillin o te ra p iy a h o z ir
y e ta k c h i te ra p iy a ekanligi sh u b h a siz . P e n itsillinni o ‘z v a q tid a , 
t o ‘g ‘ri qoMlash n atijasid a septik kasa llik lard a n o 'l i m k o ‘rsat- 
kich i k a m a y g a n . Bir q a n c h a h o lla rd a p e n itsillin o te ra p iy a bilan
birga, b o s h q a turli d a v o m e t o d l a r i d a n h a m fo y d a la n ish (ki- 
m y o te ra p iy a , j u m l a d a n , su lfa n ila m id p re p a r a tla r bilan d a v o ­
lash, i m m u n o t e r a p i y a , ja r r o h lik o p eratsiya si — abssesslarni 
o c h is h va s h u n g a o ‘x sh ash lar) zarurligini e sd a t u t m o q kerak.
K e n g d o ira d a ta 's i r q ila d ig a n a n tib io tik la r .
S o ‘nggi 
v a q td a avvalo p en itsillin g a c h id a m li m ik r o b la r q o ‘z g ‘a ta d ig a n
kasalliklarda a n tib io tik la r n in g k a tta g u ru h i q o l l a n i l m o q d a .
A n tib io tik la r b ilan d a v o q ilin a y o tg a n d a a c h itq is im o n z a m -
b u r u g l a r n i n g paiydo b o l i s h i kabi a s o r a tla r kuzatilishi m u m k in .
S h u n in g u c h u n b u t u n d av o lash kursi m o b a y n id a b e m o r la r g a
v ita m in la r (yaxshisi p o liv ita m in la r) , dori p r e p a r a tla r id a n — 
levorin va n ista tin b u y u rish lozim .
AYOLLAR JINSIY A’ZOLARIDAGI XAVFLI 0 ‘SMALAR 
KIMYOTERAPIYASI
Y o m o n sifatli 
0
‘s m a la rn i d a v o la s h d a turli k im y o te ra p e v tik
p r e p a r a tl a r q o i l a n i l a d i . 0 ‘s m a n i asosiy d a v o la sh u su lla rin i 
k i m y o te r a p i y a b ila n q o ‘s h ib q o l l a g a n d a yax sh i n a tija la rg a
erishiladi.
X irurgik va n u r bilan d a v o la sh n i q o l l a s h m u m k in b o ‘l- 
m a g a n d a ( o ‘s m a n i n g d isse m in a ts iy a la n g a n fo rm a la ri) birgina 
k im y o te ra p iy a asosiy rol o ‘ynaydi. B e m o r b a t a m o m t u z a l m a -
s a - d a , b a ’zi b ir o g ‘riqli belgilarni y o ‘q o ta d i va u m r in i u z a y - 
tiradi.
T a n o s il a ’z o l a r n i n g o ‘s m a s ig a k e l g a n d a , k i m y o te r a p i y a
aso sa n , t u x u m d o n n i n g y o m o n sifatli o ‘s m a la rid a , x o r io n e p i-
te l i o m a d a ken g q o i l a n i l a d i . K a sa llik n in g a n c h a c h u q u r b o s- 
q ic h la r id a , xirurgik va n u r bilan d av o lash q o ‘shib q o i l a n i l a d i .
216

---

T u x u m d o n n i n g y o m o n sifatli o ‘s m a la rid a kasallikning a n c h a
c h u q u r b o sq ic h la rid a h a m q a t o r h o lla rd a k im y o te ra p iy a q o ‘llab 
yaxshi natijaga e r is h ilm o q d a ( o ‘s m a n i n g oMchami kich ra y ad i, 
a s s it v a c h a r v i d a g i
m c t a s t a z l a r y o ' q o l a d i ) .
0 ‘t k a z i l g a n
k i m y o te r a p iy a d a n keyin o ‘s m a la rn i xirurgik y o ‘l b ilan olib 
ta s h la s h n in g im k o n i tu g ‘iladi.
K im y o te ra p e v tik p r e p a r a tla r h a r xil y o l l a r bilan kiritiladi: 
te ri o s tig a , v e n a g a , q o r i n b o ‘s h l i g ‘iga. 
P r e p a r a t n i q o r i n
b o ‘sh lig ‘iga kiritish usuli k o ‘p r o q t u x u m d o n n i n g y o m o n sifatli 
o bs m a la r id a , a y n iq sa, assitda q o i l a n i l a d i . B u n d a y h o lla r d a assit 
o d a t d a t r o a k a r orqali evakuatsiya q ilinadi va keyin s h u tro a k a r 
o rq a li p r e p a r a t q o r i n b o ‘sh lig ‘iga y u b o rila d i. Assit s u y u q - 
ligining b ir qism i steril kolb ag a y i g l l a d i va tekshirish u c h u n
lab o ra to riy a g a j o ‘natiladi.