M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

p r o fila k tik ta d b ir la r o ‘t k a z is h
ta r tib la r i
X o n a -filtr
T e r m o m e tr la r g a d e z in f e k sio n ishlov b erila d i, s o ‘n g ra to z a
s u v d a c h a y ila d i va usti y o p i l a d i g a n i d i s h la r d a s a q la n a d i.
S h p a te lla r is h la tilg a n d a n s o ‘ng z a rarsiz la n tirilad i, to z a suvda 
c h a y il i b s o ‘n g r a q u r i t i l a d i v a M S B ( m a r k a z i y s t e r illa s h
b o ‘lim i)ga to p sh irila d i. S tol va b o s h q a s a t h l a r 1% li x lo ra m in
e ritm a s i yoki b o s h q a za ra rsiz la n tiru v c h i e r it m a d a n a m la n g a n
la tta bilan artiladi. L a tta idishda to z a h o ld a saq lan a d i.
C h a n o q o ‘lc h a m la r in i o l c h a s h asbobi 2 m a r t a z a ra r siz la n ­
t i r u v c h i v o s i t a b i l a n a r t i l g a c h ,
m a x s u s a j r a t i l g a n j o y d a
p e l y o n k a g a o ‘ra b s a q l a n a d i . T a s m a h a m x u d d i s h u n d a y
z a ra r siz la n tirila d i. T u g ‘a d ig a n a y o lla r n i q a b u l qilish u c h u n
(to z a ) k iy im - b o s h t o ‘p la m i ( k o ‘ylak, so c h iq , x alat) q o p d a , 
j a v o n d a saq lan a d i.
K a te te r la r z a rarsiz la n tirilad i, s o ‘n g ra belgi q o ‘yilgan id ish ­
la rd a sa q la n a d i. K o ‘ruv u c h u n q o d q o p l a r steril h o ld a b o i i s h i
k e ra k . 
K o ‘r i k x o n a d a g i q a y c h i l a r s te ril p a k e t l a r d a 3 k u n
d a v o m i d a s a q la n a d i, fo y d a la n ilg a n d a n s o l ng za rarsiz la ntiriladi.
P e d ik u lo z g a q a r s h i v o s ita la r va u n i is h la tish b o ‘y ic h a
y o ‘r iq n o m a g a h a m ega b o l i s h kerak.
S an itariya jihatidan ishlov berish.
F iltr v a d o y a lik b o l i m l a r i u c h u n a l o h i d a to z a la s h vositalari 
(sh v a b ra , c h e la k ) m a x su s ajratilgan j o y la r d a s a q la n a d i, h o ja t- 
x o n a la r u c h u n a lo h id a to z a la sh vositalari b o i i s h i shart.
Q a b u l qilish b o l i m l a r i y u v u v c h i v a z a r a r s iz la n tir u v c h i 
m o d d a l a r , O I T S n i n g o ld in i olish t o ‘p la m i, v a b o n i an iq la sh , 
m a te ria l olish t o ‘p la m i, v a n n a la rn i yuvish u c h u n c h o ‘tk a bilan
ta 'm i n l a n i s h i kerak.
X o d i m l a r q o l i n i yuvish u c h u n su y u q kirso v u n ishlatiladi 
( 2
m a r t a s o v u n l a s h
l o z i m ) .
X u s u s i y y o k i b i r m a r t a
ish latila diga n s o c h iq la r d a n fo y d a la n ish lo zim . T ib b iy x o d im la r
q a b u l qilin g a n m ax su s k iy im - b o s h d a b o l i s h l a r i shart.
Q a b u l b o l i m i 2 m a h a l to z a la n a d i. H a f ta d a b ir m a r t a yalpi 
u m u m i y to z a la sh o l k a z i l a d i , b u n in g u c h u n a lo h i d a to z a la sh
v ositalari b o i i s h i shart.
18 — Ginekologiya
273

---

J a r r o h l i k bloki
J a r ro h lik b lokiga olib kirilad ig an b a r c h a a sb o b lar, a p p a r a t ­
lar, j i h o z l a r (k is lo r o d li b a l l o n , k a r b o n a t l i g a z b a l l o n l a r i ,
k a r d io g r a f va b o s h q a la r ) ja r r o h lik b o ‘lim iga kirjtUishidan o ld in
za ra r siz la n tir u v c h i m o d d a l a r d a n a m l a n g a n latta b ila n artiladi.
J a r r o h lik j a r a y o n i d a fo y d a la n ilm a y d ig a n n a r s a la rn i j a r r o h ­
lik x o n a s i d a s a q la s h q a t ’iy an m a n q ilin a d i. J a r r o h l i k o l d i
x o n a s id a ja r r o h lik b lo k i a rav ac h asi u c h u n j o y qoldirilishi k e ­
rak. A r a v a c h a h a r k u n i z a ra r siz la n tiru v c h i m o d d a l a r d a n a m ­
la n g a n latta b ila n artiladi. D e zin fe k siy a lo v c h i vosita a lo h id a
belgilar q o ‘yilgan id ish d a saqlan ish i lozim .
T ib b iy a s b o b la r a lo h id a b elg ilan g an id ish la rd a, k ey in ch a lik
z a rarsiz la n tirish u c h u n , y ig ‘iladi v a q o p q o q bilan y o piladi.
N a r k o z u c h u n n iq o b la r, in tu b a ts io n n a y c h a la r, o ‘p k a g a
s u n ’iy nafas b e rish a p p a r a ti v a b o s h q a la r ja r r o h lik a ra la s h u v la - 
rid an keyin ajratilib to z a la n a d i.
J a r r o h l i k m a y d o n i n i z a r a r s i z l a n t i r i s h u c h u n y o d o n a t ,
y o d o p ir in v a x lo rgeksidin b ig lu k o n a td a n fo y da la nila di. J a r r o h ­
lik terisi y u v ilm a s d a n 1% li y o d o p i r o n , y o d o n a t e ritm a la r ig a
sh im d ir ilg a n steril p a x ta b ila n ikki m a r t a artiladi. Q o n bilan
ifloslangan ja r r o h li k a sboblari idish ic h id a c h a y ila d i, iflos suv 
k e y i n c h a l i k z a r a r s i z l a n t i r i l a d i .
S o ‘n g r a b a r c h a j a r r o h l i k
asboblari o qsillar, d o rila r, k im y o v iy m o d d a l a r va b o s h q a la r n i 
k etk az ish m a q s a d i d a m e x a n ik ravishda to z a la n a d i.
Yiringli ja r r o h li k l a r d a n k eyin a s b o b la r a w a l z a r a r s iz la n ­
tiriladi, s o ‘n gra sterillan ad i. B u n in g u c h u n b e lg ila n g a n id is h ­
lar, c h o ‘tk a la r b o i i s h i kerak. Q o n qold iq la ri 
1:5 n is b a td a
z a rarsiz la n tirish vositalari b ilan ishlov b e r ilg a n d a n s o ‘n g , k a n a -
lizatsiyaga t o ‘kiladi.
Q o n b ila n ifloslan ag a n d o k a piliklar va s alfe tk a lar a lo h id a
b e l g i l a n g a n i d i s h l a r d a z a r a r s i z l a n t i r i l a d i
(5 %
li x l o r a m i n
e ritm a si, 2 ,5 % li g ip o x lo rid kalsiy, 5% li xlorli o h a k va 
b o s h q a la r ), s h u n d a n s o ‘ng ta s h la b y u b o rila d i yoki m ax su s 
p e c h la r d a yoqiladi.
M e x a n ik to z a la s h a lo h id a ajratilgan issiq va sov u q suv 
bilan t a ’m i n la n g a n v a b a r c h a idishlari m a v ju d b o l g a n ja r r o h lik
bloki yonid ag i k a fe lla n g a n x o n a d a a m a lg a oshiriladi.
H a r b ir o p e r a ts iy a d a n s o ‘n g ja r r o h lik x o n asi z a r a r s iz la n ­
tiru v ch i v o sita la r y o r d a m i d a u m u m i y yalpi to z a la n a d i.
274

---

J a r r o h qoM iga ish lo v b e ris h
QoMlar o q ib tu r g a n su v d a s o v u n va c h o ‘t k a b ila n b ir 
d a q iq a d a v o m i d a yuviladi. S h u n d a n s o ‘ng o q a r su v d a q o ‘llarni 
c h a y ib , s te rilla n g a n s o c h iq b ila n artilad i. S o ‘n g ra U z S S V
F a r m a t s e v t i k a q o ‘m i t a s i r u x s a ti b i l a n z a r a r s i z l a n t i r u v c h i
m o d d a la r : S -4 (v o d o r o d perekisi va c h u m o l i kislotasi a r a la s h - 
m a si), xlorgeksidin b ig lu k o n a t, d e g m in , d e g m its in , y o d o p ir o n
va b o s h q a la r b ila n q o l l a r za rarsiz la ntiriladi.
J a r r o h q o i i n i za rarsiz la n tirish u c h u n b ir d a q iq a d a v o m id a
2 ,4 % H S - 4 e r itm a s ig a solib t u r a d i . J a r r o h l i k a r a la s h u v i 
b o s h l a n g a n d a n 60 m i n o 't g a c h u s h b u m o d d a b ila n ja rr o h lik
qoMqoplari h a m zararsizlantiriladi.
S -4 e ritm a s i bevo sita ja r r o h lik a ralash u v i k u n i ta y y o rla n a d i 
va faqat sh u k u n i ishlatiladi h a m d a s h is h a id ish la rd a saqlanadi. 
X lo rg e k sid in b ig lu k o n a tn in g 20%li suvli e ritm a si 500 ml shisha 
id ish la rd a ishlab c h iq a r ila d i, q o 'l l a r n i z a rarsiz la n tirish u c h u n
0 ,5 % li spirtli eritm asi ishlatiladi. Q o 'l l a r 0 ,5 % li e r itm a g a
botirilgan pilik y o rd a m id a 5 m in d a v o m id a zararsizlantiriladi; 1% 
li d e g m i n yoki d e g m its in bilan 5 m in d a v o m id a 2 ta pilik 
y o r d a m i d a q o 'l l a r n a v b a t b ila n zararsiz la n tirilad i; k eyin bitta 
pilik ishlatiladi.
Y o d o p ir in y o d o f o r m ta rk ib id a 6 —8% faol y o d n i saqlaydi. 
Q o 'l l a r n i to g 'o r a d a g i 0 ,1 % li e r it m a d a (faol y o d g a n isb a ta n ) 
4 m i n d a v o m i d a yuviladi (salfetka b ilan ). K e y in q o 'l l a r steril 
s o c h iq b ila n artiladi va steril q o 'l q o p l a r kiyiladi.
U m u m i y yalpi tozalash, p a la ta la m in g b o 's h a sh ig a qarab, 
haftada k a m id a b ir m a rta o'tkazilishi va j u m a l d a q a y d etilishi 
lozim.
Yalpi tozalashni qayd etish jurnali
№
Bo'lim
va
xona-
lar
nomi
Yalpi 
tozalash 
boshlan- 
gan vaqt 
(vaqti 
ko‘rsa- 
tilsin)
Yalpi 
tozalash- 
ning 
tugashi 
(vaqti 
ko‘r- 
satilsin)
Yalpi to ­
zalash 
(qanday 
dezinfek- 
tant 
bilanligi 
ko‘r- 
satilsin)
Yalpi
tozalash
o ‘tkaz-
gan
shaxs
ism-
sharifi
M a s’ul
shaxs-
ning
ismi
Imzo
275

---