M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

 
H A Y Z FA O L IYATIINING
B U Z I L I S H I
H a y z s i k l in i n g b u z ilis h i p o l i e t i o l o g i k k a s a llik b o 'l i b ,
u n i n g s a b a b la ri 
j u d a k o ‘p. O r g a n i z m n i n g
y o s h ig a b o g ‘liq
b o l g a n
o m illa r , ru h iy h o la tla r , o i l a d a va 
is h d a b o ‘la d ig a n
k o 'n g ils iz v o q c a la r , p e rife rik e n d o k r i n b e z la r faoliyati ning 
b u z ilish i, o ‘tk ir va s u r u n k a li y a l l i g i a n i s h j a r a y o n l a r i , jin siy
a ’z o la r d a g i o ‘s m a l a r va h o k a z o l a r kasallik s a b a b la ri b o l i s h i
m u m k i n . E tio lo g ik o m i ll a r ic h id a , a y n iq s a , q i z l a r n in g jin siy
r iv o jla n is h d a v r id a b o s h l a r i d a n k e c h ir g a n y u q u m l i k a s a l- 
lik la rn i 
a n iq la s h m u h i m a h a m i y a tg a ega. V irusli g e p a titd a
fa q a t t u x u m d o n d a m o r f o l o g i k j i h a t d a n o ‘z g a r i s h l a r r o ‘y 
b e r ib g in a q o l m a y , balki g i p o t a l a m u s d a h a m x u d d i s h u n g a
o ‘x s h a s h o ‘z g a r is h la r y u z b e r a d i. E n d o g e n va e k z o g e n o m i l ­
la r h a y z siklini b o s h q a r u v c h i g i p o t a l a m u s - g i p o f i z — t u ­
x u m d o n s is te m a s in in g turli q is m la rig a t a 's i r k o 'r s a tis h i o q i- 
b a t i d a d is f u n k s io n a l q o n ketishi r o ‘y b e r is h i m u m k i n . F i- 
zio lo g ik h o l a t d a h ayz siklini b o s h q a r is h d a b o s h m iy a po^stlogi, 
g i p o t a l a m u s , g ip o fiz , t u x u m d o n va b a c h a d o n n i n g a h a m iy a ti 
k atta. 
Bu a ’z o l a r o ‘z a ro b o g ‘liqdir.
H a y z sik li b u zilish in in g sab ablari
H a y z sikli buzilishiga q u y id a g ila r s a b a b b o i a d i :
1) e n d o k r in b e z la r d a n b irin in g n e y r o g o r m o n a l (g ip o ta la ­
m u s-g ip o fiz ) o m illa r t a ’sirida faoliyati buziladi;
2) infeksiya, in toksika tsiya, j a r o h a t la r , o ‘s m a la r tufayli bir 
yoki b ir n e c h a b e z la rn in g faoliyati yetarli b o l m a y d i ;
3) ay rim b c z la rd a g o r m o n l a r n i n g v ujudga kelishida fer- 
m e n t l a r stim ulatsiyasi yetarli b o l m a y d i ;
4) b iro n g o r m o n o r g a n iz m n in g kerakli jo y ig a yetib b o r -
m ay d i;
5) g o r m o n l a r n i n g t a ’sir qilish sh aro iti b u ziladi;
6) b a ’zi g o r m o n l a r n i n g t a 's i r qilish faolligi buziladi.
87

---