Bog‘ yoki o‘rmon olmaxoni – Dryomys nitedula Pall.
Bog„ olmaxoni kemiruvchilar turkumining o„rmon olmaxoni oilasi vakili
hisoblanadi. Uncha katta bo„lmagan olmaxonga o„xshash kemiruvchi. Tanasining
uzunligi 10 sm., dumining uzunligi ham taxminan tana uzunligiga teng, dumi
yapaloq, mo„ynalari ikki yonga o„sgan, ko„zlari katta, yumaloq, quloq surpasi
keng, yumaloqlashgan, mo„ynasi qalin, yelkasi sarg„ish yoki qo„ng„ir kulrang,
ko„zidan qulog„i orqali burnigacha cho„zilgan qora dog„i bor. Bog„ olmaxonini
yuqoridagi belgilaridan osongina tanib olish mumkin.
O„rmon olmaxoni Janubiy Yevropa, Kichik Osiyo, Eron va O„rta Osiyo
tog„lari va adirlarida keng tarqalgan. O„zbekistonning keng bargli o„rmonlarida,
mevali bog„ va hovlilarda uchraydi. Tog„li rayonlarda 3500 va 4000 metr
balandliklardagi archazor o„rmonlarda
qayd etilgan. Daraxtlar tanasida, butalar
orasida va yerda chaqqon harakat qiladi.
O„tkir tirnoqlari bor, shoxdan-shoxga,
hatto, daraxtdan daraxtga sakrab o„tadi.
Bu hayvon yashirin hayot kechiradi,
aktivligi qariyb kechasi o„tadi. Kunduzi
uyalarida yoki boshqa kovaklarda dam
oladi. Bolalaydigan uyalarini o„simlik
bargi, pat, mo„ynalari bilan bezaydi. Bir
yilda bir marta o„rtacha 3-4 tadan bola
beradi.
Bolalari
ko„zi
ochilmagan
mo„ynasiz tug„iladi, uyalarini uzoq vaqt
34
tark etmaydi.
Bizning kuzatishimizcha, Farg„ona shahrida hovli bog„larida, shahar
atroflaridagi meva bog„larida uchrab, olma, o„rik, shaftoli, uzum, gilos va boshqa
mevalarning urug„i hamda yosh nihollari bilan oziqlanadi. Bir va ko„p qavatli
uylarning karnizlaridan, devor va minoralarning kovaklaridan o„ziga pana joy
topadi. Kechasi daraxt mevalari bilan ovqatlanayotganining guvohi bo„lishimiz
mumkin. Mevaxo„rligi bilan bog„larga katta ziyon yetkazmaydi, chunki bularning
populyasiyasi juda siyrak.
Dostları ilə paylaş: |