M. L. Tursunxodjayev Tashkent davlat texnika universiteli

«
KANBAN
'» 
tizimi 
—
dastlab yapon menejerlari tom onidan 
ishlab chiqilgan b o ‘lib, mazkur tizim o ‘zagini zarur mahsulotning 
talab etilgan miqdorda va belgilangan m uddatda yetkazib berilishini 
nazarda tutuvchi « 0 ‘z vaqticia» (Just in time) tizimi asoslari tashkil 
etadi. Ushbu tizim ishlab chiqarishni tezkor boshqarishga xizmat 
qilgan holda o ‘z tarkibiga nafaqat maxsus kartochkalarni, balki 
transport vositalarini, texnologik va operatsion xaritalarni ham 
kiritadi.
Ko‘chma zaxiralar
— bitta bazaviy davming oxiri va hisobot 
davrining boshidagi moddiy resurs zaxiralarining qoldiqlari.
K o ‘zlangan zaxiralar 
—
bu realizatsiyaga m o ‘ljallangan va 
shuning uchun qo ‘l ostida mavjud deb olinmaydigan materiallar 
miqdori.
LI VO (last in — fist out) usuli 
—
«oxirgi keldi 
—
birinchi 
ketdi», ya’ni eng katta e ’tibor oxirgi kelib tushgan buyurtmaga 
qaratiladi. Bu qoida omborlashtirish tizimida tez-tez qo'llaniladi, 
chunki omborda materiallar shunday taxlangan boiishi mumkinki, 
ularni faqat ynqoridan olish imkoni mavjud bo'ladi.
Logistika 
—
1) xomashyo va m ateriallarni ishlab chiqarish 
korxonasigacha yetkazib berish, yarim tayyor m ahsulotlarni qayta 
ishlash, tayyor m ah su lo tn i iste’m olchigacha yetkazib berish 
ham da zarur m a’lum otni qayta ishlash, saqlash va j o ‘natish 
jarayonlarida bajariladigan tashish, saqlash ham da boshqa moddiy 
va n o m o d d iy o p e ra tsiy a la rn i b o sh q arish va n a zo rat qilish 
to ‘g‘risidagi fan;
220

---

-- 2) inson-m ashina tizimida moddiy, m ehnat, energiya va 
axborot resurslari oqimlari harakati jarayonlarini rejalashtirish, 
boshqarish va nazorat qilish tizimi;
— 
3) m oddiy va axborot oqimlarini, ulaming birinchi m anba- 
yidan to oxirgi iste’molchigacha boMgan harakatini boshqarish, 
nazorat qilish, rejalashtirish va tashkil etish to ‘g‘risidagi fan.