M. L. Tursunxodjayev Tashkent davlat texnika universiteli

1. Taklif va taklifni qabul qilish.
Shartnom a b ir ta ra f qandaydir m ahsulotlarni belgilangan 
narxlarda taklif etsa, ikkinchi taraf esa bu taklifni qabul qilsa 
tuziladi.
2. Moliyaviy shartlar.
Shartnom a o ‘z qiymatiga ega bo ‘lishi kerak, ya’ni u yuridik 
m a’noda shartnom a bo‘lishi uchun unda barcha moliyaviy shartlar 
aytib o ‘tilishi zarur.
3. Shartnoma tuzish huquqi.
Bu huquqqa faqatgina m ansabdor shaxslar (direktor, bosh 
direktor), korxona tom onidan ko ‘rsatilgan va uning nom idan 
faoliyat ko‘rsatayotganlar ega.
4. Qonuniyligi.
Shartnom a qonuniy bo ‘lishi shart, ya’ni davlatning yuridik 
m e’yorlariga to ‘la javob berishi kerak.
Shartnom a tuzilishi — sh artn o m a predm etining tasnifm i, 
mahsulot miqdori va sifatining ko'rsatilishini, shartnom a qiymatini, 
mahsulot yetkazib berish va qabul qilish ketma-ketligi, tom onlar 
javobgarligini, m uam m olam i hal qilishni o ‘z ichiga oladi.
Buyurtmalar bajarilishini nazorat qilish. 
Buyurtmalar soni va 
ularning bajarilish m uddatlari m oddiy-texnik ta ’m inot b o iim i 
tom onidan nazorat qilinadi. Bunda materiallarning kelib tushish 
grafiklarining o ‘zgartirilishi va m ahsulot ishlab chiqarish grafiklari 
uchun mos tuzatishlar kiritilishi mum kin.
Xarid qilish jarayonining tugatilishi. 
B uyurtm a berilgan 
materiallarni shartnom a shartlariga muvofiq tarzda bajarilishi savdo 
operatsiyasi tugatilishining m uhim belgisidir. M ahsulotni qabul 
qilish m uhim ahamiyatga ega, bu jarayon davomida materiallarga 
quyidagi talablar qo‘yiladi:
- materiallar talab etilgan sifatga ega bo‘1 ishi;
168

---

— so‘ralgan miqdorda bo‘lishi,
— aytiigan vaqtga yetkazib berilishi;
— kelishilgan narxdan qim m at bo ‘lmasligi;
— savdo-sotiqqa mos holda rasmiylashtirilishi. Kelib tushish- 
lam i rasmiylashtirish yetkazib beruvchidan tushirish vaqtida xat 
va kuzatuv xatini olishni ko‘zda tutadi, bu xatlarda m ahsulot- 
lam ing soni va kelib tushish vaqti ko‘rsatiladi. Omborga m ate- 
riallarning kehb tushishi maxsus nakladnoy (yuk xati)lar orqaii 
hujjatlashtiriladi va mahsulotlarni ro ‘yxatga olish kitobida qayd 
etiladi.