Arizalarni tuzish.
M ateriallarni xarid qilishga arizalar korxo
naning maxsus funksional b o ‘linmalarining ishchilari tom onidan
tayyorlanadi. U lar korxonaga material laming qaysi turlari va qan
cha m iqdorda talab etilayotganligi, ular qachon qabul qilib olinishi
kerakligi va arizaning kim tom onidan tuzilganligi haqida m a’lu-
motlarga ega b o lad i.
Arizalar shunday tuziladiki, kutilayotgan materiallarning kehb
tushish miqdori, ularga bo ‘ladigan amaliy talablardan o ‘zib ketadi.
Arizalarni joylashtirish va materiallarni qabul qilish o ‘rtasidagi
vaqt o ‘zib turish vaqti deb ataladi. 0 ‘zib turish vaqtini to ‘g‘ri
aniqlash xaridlarni va moddiy zaxiralarni boshqarish jarayonida
165
m uhim o ‘rin tutdi. Arizalaming oldindan berilishi kelib tushish-
lam ing kutilmagan to ‘xtashining salbiy ta ’sirini kamaytiradi. Shu
bilan birga o ‘zib turish vaqtining haddan tashqari ko‘paytirilishi
moddiy zaxiralam ing o ‘sishiga olib keladi. Arizaiarni tuzishga
javobgar bo‘igan ishchilar m ateriallar kelib tushishining eng kam
o ‘zib turish vaqtini o ‘rnatishi zarur, bunda yetkazib beruvchining
imkoniyatlari va m ateriallar iste’molchisining talablari hisobga
olinadi.
Arizalar tahlili.
M ateriallarni ishlatishga beriladigan arizalar
tahlili m oddiy texn ik t a ’m in o t x izm ati to m o n id a n , boshqa
b o ‘linmalar mutaxassislari bilan birgalikda amalga oshiriladi. Tahlil
maqsadi — m ateriallam ing har bir turi bo ‘yicha m inimal xarajat
larni ta'm inlashdir. Tadqiqot uslublari bo‘lib funksional narxli
tahlil va narxni o ‘rnatish hisoblanadi.
Tahlil jarayonida quyidagi savollarga javob olinishi kerak:
A rzonroq m ateriallar ishlab chiqarish talablarini qoniqtira
oladimi?
Bu talablar asoslanganmi?
Boshqa turdagi m ateriallar belgilangan talablarni qoniqtira
oladimi?
Ishlab chiqarilayotgan m ahsulot tuzilishini soddalashtirish
m um kinm i?
Yetkazib beruvchi iste’m olchi bilan birgalikda ishlab chiqa-
rishda olingan natijalarni tahlil qilishda qatnashib turib materiallarga
qo‘yilgan narxlam i kamaytira oladimi?
T a’m inot xizmati arizalarda ko ‘rsatilgan materiallarni boshqa-
larga alm ashtirishga haqqi yo‘q. Bo‘lim ishchilarining kelib
tushayotgan arizaiarni tahlil qilishi va buyurtm alar qiym atini
kam aytirishga olib kelishi m um kin b o ‘lgan m ateriallar xarid
qilishning variantlarini taklif qilishi kerak.
M oddiy-texnik ta ’m inot xizmatiga yetkazib beruvchilarning
takliflari va raqobatchilam ing narxlari aniq bo ‘ladi. Shu xizmat
ishchilari konstruktorlik va texnologik bo'lim lar bilan birgalikda,
arzon va sifatli materiallarni qo‘llash asosida mahsulotlarni ishlab
chiqarish texnologiyalari va tuzilishlarini mustahkamlashtirishga
olib keladigan texnik va iqtisodiy qarorlar ishlab chiqarishi mumkin.
166
Yüklə Dostları ilə paylaş: |