binolar, muhandislik kommunikatsiyalari va uy-joylarning yem irilishiga olib kelishi mumkin b o ig a n yoki olib kelgan sizot suvlar miqdorining ortishi; suv manbalari va suv olish joylarining zararli moddalar bilan ifloslanishi oqibatida ichim lik suvining keskin yetishm asligi. Hozirgi vaqtda Birlashgan Millatlar Tashkiloti (BM T) b o ‘yicha favqulodda vaziyatlar tavsifiga yana qo‘shim cha qilib: a) ijtim oiy-siyosiy tavsifdagi FV; b) harbiy tavsifdagi FVni kiritish mumkin. 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar M ahkamasining qaroriga k o ‘ra bizning mintaqada 7 xil FV turlari tasdiqlangan: 1. Zilzilalar, yer surilishi. 2. Sel, suv toshqinlari va boshqalar. 3. K im yoviy xavfli obyektlarda avariya va halokatlar (o ‘tkir zaharli moddalarning ajralib chiqishi). 4. Portlash va y on g‘in xavfi mavjud obyektlardagi avariya va halokatlar. 5. T em iryoi va boshqa transport vositalarida tashish paytidagi avariya va halokatlar. 6. X avfli epidem iyalam ing tarqalishi. 7. R adiofaol manbalardagi avariyalar. 5.3. Favqulodda vaziyat tavsifi Har qanday favqulodda vaziyatlar 8 ta k o ‘rsatkich b o ‘yicha aniqlanadi: 1. Favqulodda vaziyatning nom lanishi (F V ni ta’rifi). 2. FV ning m ohiyati (mazmuni). 3. FV ning sabablari. 4. FVning shikastlovchi omillari. 5. FV da qaltislikni oshiruvchi omillar. 6. FVni oldindan bilish m um kinligi (m onitoring, bashorat, ogohlanti rish, yumshatish). 75
7. FVni bartaraf qiiish (falokatdan qutqarish va boshqa kechiktirib b o ‘lmaydigan ishlarni bajarish). 8. M oddiy zarami aniqlash (bevosita va bilvosita).