YANGI PEDAGOGIK TEXNOLOGIYA - «PANORAMA»
TRENING USLUBIYATINING QO‘LLANILISHI
0 ‘rganiladigan mavzu:
« 0 ‘zbekistonda kuzatiladigan
tabiiy ofatlar
va ulaming oqibatlari».
Trening maqsadi:
Talabalar berilgan mavzuni o‘rganishda kichik
guruhlarga bo‘linib, ular tabiiy ofatlar xususida fikr yuritib, mavzuning
mohiyatini, mazmunini tushunib olishda bildiriladigan fikrlarning
to‘g ‘risini tanlash. tanlab olingan fikrlarni
umumlashtirish asosida
o ‘rganilayotgan mavzu yuzasidan aniq tushunchalar hosil qilishga
qaratilgan.
Treningdan kutiladigan natija:
Talabalar erkin, mustaqil va mantiqiy
fikrlarni: jam oa bo‘lib ishlashni, izlanishni, m a’lumotlami jamlab,
ulardan
nazariy bilim va amaliy ko‘nikma hosil qilishni, jumladan, berilgan
mavzudagi har bir tabiiy ofat turining xarakteristikalarini o'rganish
uchun (tabiiy ofatlarning kelib chiqish sabablari,
xususiyatlari, belgilari,
oqibatlari to‘g ‘risidagi ma’lumotlar asosida) o'tilgan mavzular bo‘yicha
olingan bilimlarni qo‘llashni o‘rganadilar.
Mashg‘ulotni o‘tkazish tartibi:
O ‘rganilayotgan mavzudagi tabiiy
ofatlardan «yer silkinishi»ning xarakterlovchi belgilari va ko‘rsatkichlari
keltiriladi, jumladan:
- yer silkinishi o‘chog‘ining chuqurligi;
- silkinish amplitudasi;
- yer silkinishining
intensiv energiyasi;
- tuproq zarrachalarining deformatsiyalanishi;
- tog‘ jinslari elektr qarshiligining o ‘zgarishi;
- yer osti suvlar sathining ko‘tarilishi;
- yer osti suvlarida radon miqdorining ortishi;
- uy hayvonlarining bezovtalanishi.
Bu ko'rsatkichlarga qarshi boshqa bir tabiiy ofat, masalan, «yer
ko‘chki»sining xarakterlovchi belgilari keltiriladi; jumladan:
tuproq
zarrachalari namlik darajasining oshishi, tuproq zarrachalari mustahkamlik
darajasining pasayishi, qiya sathli joylarda yoriqlaming paydo boMishi,
daraxtlaming to‘g ‘ri o ‘smasligi; uylar konstruksiyasining
buzilishi va
boshqa ko‘rsatkichlar. So‘ngra o‘rganilayotgan ikkala tabiiy ofatning
xarakterlovchi ko‘rsatkichlari taqqoslanib, mulohaza yuritilib, ular
to‘g ‘risida muayyan bilimga erishiladi. Ammo ikkala ofat to‘g ‘risidagi
259
mukammal ma’lumotlami ulaming boshqa xususiyatlarini xarakterlovchi
ko‘rsatkichlami o' rganish orqali amalga oshiriladi.
Chunonchi tabiiy ofatlaming har bir turi o‘zining
kelib chiqish
sabablariga, belgilariga, xususiyatlariga va keltiradigan salbiy oqibatlariga
ega. Shuning uchun har bir ofat turirii mukammal o‘rganish orqali
o ‘rganilayotgan mavzuni to iiq yoritish imkoniyatiga ega bo‘linadi. Mavzuni
yoritish uchun guruh talabalari 5 kishidan 4 guruhga bo‘linadi va o‘qituvchi
tomonidan guruhlardagi talabalarga o‘rganilayotgan
mavzuning maqsadi
va uni o‘tkazish tartibi tushuntiriladi». 0 ‘zbekistonda kuzatiladigan tabiiy
ofatlar va ulaming oqibatlari» mavzusini o‘rganishda «Panorama» trening
uslubi uchun tayyorlangan tarqatma materialning tuzilishi.
Dostları ilə paylaş: