Tez va y e n g il alangalan u vch i p rek u rso rla rn i
saqlashda ularning flzik-
kimyoviy xossalarini hisobga olish kerak (sirka kislota angidridi, atseton,
etil eflri, xlorid kislotasi, fenil sirka kislotasi, sulfat kislotasi, toluol).
185
Tez alangalanuvchi prekursorlarni mineral kislotalar (ayniqsa
oltingugurt va azot kislotalari), siqilgan gazlar, yonuvchan moddalar
(o‘simlik yog‘lari, oltingugurt, bogMov vositalari), shuningdek organiq
moddalar bilan portlovchi aralashmalar (kaliy xlorat, kaliy permanganat,
kaliy xromat va h.k.) hosil qiluvchi noorganik tuzlami birga saqlash
taqiqlanadi.
Prekursorlar bilan ishlaganda (qadoqlash, joydan-joyga tashish,
yuklash) ehtiyotkorlik choralari koYilib, idishning holati, germetikligi,
to‘g‘riligini doimiy kuzatib turgan holda ishlash lozim.
Tez alangalanuvchi prekursorlar zieh berkiladigan, mustahkam
shishali yoki metall idishlarda saqlanadi. Shisha idishlar, ballon va boshqa
katta hajmli idishlar balandligi bo‘yicha bir qator qilib saqlanadi. Ularni
bir necha qatorga, isitish manbalari yaqiniga qo'yish taqiqlanadi. So‘kchak
va isitish manbasi orasidagi masofa bir metrdan kam boMmasligi kerak.
Nitrat va snlfat kislotalarini
saqlashda ularning yog‘ochli, organiq
tabiatli boshqa moddalar bilan munosabatda bo‘lishining oldini olish
lozim.
Nitroglitserin eritmasi
- portlovchi modda, uni dorixonada, dorixona
omborlarida katta emas, yaxshi berkitilgan sklyankalar yoki metall
idishlarda salqin, qorong'i joyda saqlanadi, yong‘indan ehtiyot bo‘lish
kerak. Nitroglitserin saqlaydigan idishni surish va shu preparatni tortib
olish juda ehtiyotkorlik bilan bajarilishi zarur.
Efir
(tibbiyot yoki narkoz uchun) fabrikaning o‘ramida, qorong‘i,
salqin (isitish priborlardan uzoqroq) joyda saqlanadi.
Dietileßr
bilan
ishlanganda silkitish, zarba berish, ishqalashdan saqlanish kerak.
Kaliy permanganat
glitserin, oltingugurt, chang, organik moylar,
efirlar, spirtlar, organik kislotalar va boshqa organik moddalar bilan
portlovchi birikmalar hosil qiladi. Uni maxsus ajratib qo'yilgan joyda,
tunuka barabanlarda, dorixonada - og'zi mahkam yopilgan va yuqorida
koTsatilgan vositalardan alohida saqlanadi.
Portlovchi va tez alanga oluvchi vositalar
alohida (quruq, to‘gri
quyosh nuridan, yong‘in va yer osti suvlaridan himoyalangan, birinchi
qavatda, temirbeton koplama va metall yashikli) xonalarga joylanishi
kerak, xonaning poli eshigidan ichkariga qiyalanib sementlangan,
o‘yilmagan tekis bodishi kerak. Yonmaydigan so‘kchaklar poldan 0,25 m
dan kam boimaydigan balandlikda bo'lishi kengligi lm dan kam
bo‘lmagan, chetlari 0,25 m dan kam, so‘kchaklar oraligi 1,35 m dan kam
bo‘lmasligi kerak; yonmaydigan shkaflar kengligi 0,7 m dan, balandligi
1,2 m dan kam bo‘lmaydigan eshiklarga ega bo‘lishi kerak; elektr
18 6
o‘tkazish moslamalari, yorituvchi va boshqa elektrjixozlari portlash
xavfsizligini ta’minlaydigan, shuningdek, o'chirish moslamalari bilan
ta’minlangan bodishi kerak.
Tez alangalanuvchi va yonuvchi suyuqliklar solingan idishlar zarba-
lardan saqlaydigan, yoki ag‘daruvchi ballonlarda bir qatorda saqlanadi.
Idishni suyuq moddalar bilan toddirish darajasi 90% hajmdan
oshmasligi kerak. Katta miqdordagi spirtlar metall idishlarda, 75%dan
ortiq bodmagan hajmda toddirilib saqlanadi.
Portlovchi va yonuvchi vositalar saqlanadigan xonalarga kerosin
lampalar va shamlar bilan kirish taqiqlanadi. faqat elektr yoritgichlardan
foydalaniladi.
Dostları ilə paylaş: |