Magistraturaga kirish imtihoni uchun mutaxassislik fanlaridan sinov dasturi va abiturientlarning bilimlarini baholash mezoni

“Tuproq melioratsiyasi va gidrologiyasi” fani bo„yicha 
“Tuproq melioratsiyasi va gidrologiyasi” fanining maqsad, vazifalari.va uslublari.
Sug„oriladigan dehqonchilikning umumiy masalalri. Tabiatning qayta yaralishida 
melioratsiyaning ijobiy va salbiy ta‟siri. Meliortsiya qilinadigan maydonlarning namlik 
bilan ta‟minlanishi va ularni qishloq xo„jalik ekinlariga ta‟sirini baholash. 
O„simliklarning suvga bo„lgan ehtiyoji. Tuproqlarda suv shakllari va ularning sifatiy 
tavsifi. Tuproq suv rejimi va uning tiplari, har xil rayonlarning namlik bilan 
ta‟minlanganlik, namlik koeffitsiyenti. Qurg„oqchilik, uning kelib chiqish sabablari va 
una qarshi kurashish tadbirlari. Tuproqlarda patentsial namliknig xususiyatlari, ularni 
saqlash va bug„larning bosimini aniqlash. Potentsial namligi uni aniqlash usullari. 
Foydali namlik jamg„armasi. Tuproq havo almashinish qatlamidan foydali namlikni 
saqlash usullari. Sug„orish melioratsiyasi. Sug„orish melioratsiyasiningsh turlari. 
Sug„orish talablari va ularning tarqalishi. Sug„orishning tuproq va mikroiqlimga hamda 
hosildorlikka ta‟siri. Sug„oirladigan yerlarni rayonlashtirish. Ekinlarning sug„orish 
rejimi. Ekinlarning sug„orish usullari va texnikasi. Sug„orish suvlarining sifati. 
Minerallashgan suvlarning sug„orishda mumkin bo„lgan me‟yori va sifatini yaxshilash 
usullari. Sug„oirshda yer osti va kollektor-zovur suvlaridan foydalanish usullari. 
Sug„orish tizimini joriy qilish. Sug„orish maydonlarini rejalashtirish. Sug„orish 
tizislarining turlari va tarkibiy qismlari. Sug„orish tizmraida suvning yo„qolishiga qarshi 
tadbirlar va suvdan foydalanish koeffitsiyenti to„g„risida tushuncha. Sho„rlangan 
tuproqlar melioratsiyasi. Tuproqlarning sho„rlanishi va tuz to„planishi sabablari. 
Sho„rlanish tiplari. Sizot suvlarining kritik chuqurligi to„g„risda tushuncha va sizot 
suvlarining mineralizatsiyasi. Tuproqning tuz rejimi va balansi. Sho„rlangan 
tuproqlarning o„simlikka ta‟siri. Sho„rlangan tuproqlar va sizot suvlarining tarkibi 
bo„yicha klassifikatsiyasi. Sug„orish natjasida tuproqlarni sho„rlanishdan saqlash va 
uning oldini olish, zovurlarning va ularni rayonlashtirish. Sho„r yuvish me‟yorini 
hisoblash va sho„r yuvish texnologiyasi. Sho„rtob va sho„rtoblashgan tuproqlar 

---

melioratsiyasi. Sho„rtob va sho„rtoblashgan tuproqlarning kelib chiqishi, 
klassifikatsiyasi va tarqalishi hamda melioratsiyalash usullari. Qurutish melioratsiyasi.
Botqoq va botqoqolashgan tuproqlar melioratsiyasi. Botqoq va botqoqlashgan 
tuprovlar genezi, xossalari, tarqalishi, qurutish rejimi va normalari. Qurutish 
shahobchalarigni tashkil qiluvchi elementlar. Gorizontal va vertikal zovurlarning tiplari 
va ularni loyihalashtirish. Botqoq va botqoqlashgan tuproqlarning namini yo„qotish va 
uni o„zlashtirish yo„llari hamda muhofazasi. Tuproqlar meliorativ izlanishlari, ularning 
vazfasi va loyihalashtirish tamoyillari. Tuproqlarni meliorativ tekshirish va izlanishlari. 
Tuproq meliorativ xaritasi va uning tarkibi. Tuproqlarni meliorativ rayonlashtirish 
turlari. Qumliklarni melioratsiyalash. Sanoat ishlab chiqarish jarayonida buzilgan 
tuproqlarni melioratsiyalash. Qumlar genezisi, xossalari, klassifikatsiyasi va tarqalishi 
hamda qumliklarni o„zlashtirish chora-tadbirlari. Sanoat ishlab chiqarishida buzilgan 
tuproqlar unumdorligini oshirish tadbirlari.