Fikri proseslərin əsas əməliyyatları. Fikri proseslər
problem situasiyanın mövcudluğundan asılı olaraq baĢlayır və
hansısa problemin həllinə istiqamətləniyaları subyektin
təsəvvürlərində qeyri-adekvat, təsadüfi və qeyri-əsas
əlamətlərlə verilib.
Daha adekvat dərk etmə təfəkkür qarĢısında duran
məsələ həlli üçün, idrak prosesləri çoxlu əməliyyatlardan
istifadə edir.
Belə
əməliyyatlara
təhlil,
tərkib,
müqayisə,
mücərrədləĢdirmə, ümumiləĢdirmə, konkretləĢdirməni aid
edilir. Bütün bu əməliyyatlar təfəkkürün əsas əməliyyatlarının
müxtəlif tərəflərinin vasitəli mahiyyət əlaqələrinin və
münasibətlərinin açılmasına yönəlib.
. Fikri proseslərin və ya fikri əməliyyatların
motivlərinin – təhlil və tərkib (analiz və sintez) vasitəsi ilə bu
əlamətləri aydınlaĢdırmaq mümkündür.
Təhlil – əĢyanın, hadisənin fikrən hissələrə, anlara,
tərəflərə bölünməsidir. Tərkib təhlil vasitəsi ilə ayrılmıĢ,
parçalanmıĢ tamı bərpa edir, mahiyyəti az və ya çox dərəcədə
təhlil vasitəsi ilə açılmıĢ əlaqələri birləĢdirir.
Təhlil problemi hissələrə bölür, tərkib yeni əsasda onu
|