MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 

127 

127 

127 

127 

127 

127 

127 

127 

127 

təzahür  edir.  Həyəcan  –  frustrasiya  halətinin  katalizatorudur. 

Həyəcan  –  mövcud  vəziyyətin  və  davranıĢın  gələcəkdə 

ortalığa  çıxaracağı  nəticə  ilə  bağlı  olaraq  yaranır.  Bu  hiss 

insanı  gələcəkdə  arzu  etmədiyi  bir  durumda  olmaqdan 

qorunmasına yönəldir.  

Frustrasiya  həyəcan  və  aqressivliklə  müĢayət  olunan 

prosesdir. Yuxarıda, imtahana gecikən tələbənin həm həyəcan, 

həm də frustrasiya halətinə düĢməsi bunu  sübut edir. 

Ġmtahandan  müvəffəqiyyət  qazanıb-qazanmamasını  dü-

Ģünərkən  həyəcanlanan  tələbə,  onu  oyatmadığı  üçün  otaq 

yoldaĢına,  saatı  qurmadığı  və  qələmi  unutduğu  üçün  özünə 

hirslənir, acığı tutur. Frustrasiya Ģəraitində narazılıq səviyyəsi 

üstünlük  təĢkil  etdiyi  üçün  ətrafda  baĢ  verən  hadisələri 

qavrayarkən və qiymətləndirərkən  emosional  qiymətləndirmə 

ön plana keçir. Belə olan halda insanlar, xüsusilə ekstravertlər 

hər Ģeydə qərəz axtarırlar və tapırlar. 

Frustrasiyanın  müxtəlif  formaları  var.  Onlardan  biri 

sosial  frustrasiyadır.  Sosial  frustrasiya  yalnız  ayrıca 

götürülmüĢ  bir  Ģəxsdə  deyil,  həm  də  ayrı-ayrı  qrup  və 

zümrələrdə,  hətta  xalqın  böyük  əksəriyyətində  özünü  biruzə 

verən  psixoloji  vəziyyətdir.  Frustrasiya  haləti  müxtəlif 

səbəblərlə bağlı Ģəkildə meydana gəlir. Lakin, burada ən əsas 

Ģəxsiyyət  amilidir.  Yəni  baĢ  verən  səbəblər,  maneə  və 

əngəllərə  insanın  münasibəti  necədir?  Ġstər  azərbayan  dilli, 

istərsə  də  əcnəbi  dilli  mənbələrdə  frustrasiyanın  mərkəzində 

əsasən  gecikmə,  ləngimə,  sosial  və  ya  etnik  qadağanın, 

konfliktin  və  s.  səbəblərin  dayandığı  qeyd  olunur. 

ġəxsiyyətdaxili  konfliktlər  frustrasiyanın  daha  tez  təzahür 

etməsinə  səbəb  olur.  Frustrasiya  ilə  bağlı  3  cür  konflikt 

müəyyən edilmiĢdir. 

1.Arzu  olunan  –  arzu  olunan  tipli  konflikt  –  Ġnsanın 

istədiyi  iki  arzudan  birini  seçmək  zəruriyyəti  qarĢısında 

qalması.  Məsələn:  həm  erkən  yatıb  yaxĢı  dincəlmək,  həm  də 

televiziyadakı gecə proqramına tamaĢa etmək istəyi ilə bağlı.  

---