www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Ümumi psixologiya.
Psixologiya
241
241
241
241
241
241
241
241
241
Nəticədə onlarda müqayisə və ümumiləĢdirməyə əsaslanan
məntiqi hafizə inkiĢaf edir. Birinci sinifdən baĢlayaraq
məktəbdə təlim prosesində uĢaqlara xüsusi Ģəkildə mnemik
tərzlər öyrədildikdə məntiqi hafizənin məhsuldarlığı xeyli
yüksəlir.
Məktəbə təzə gələn uĢaqlar ən çox parlaq, emosional
təəssürat yaradan materialı yaxĢı yadda saxlamağa daha çox
meylli olurlar. Sonrakı siniflərdə, xüsusilə IV sinifdə bu hal
əsasən aradan qalxmıĢ olur.
Kiçik məktəb yaĢı dövründə uĢağın həyat təcrübəsi və
biliyinin artması nəticəsində onda təxəyyülün inkiĢafı üçün
əlveriĢli Ģərait yaranır. Bununla belə kiçik məktəb yaĢının
əvvəllərindən uĢaqların təxəyyül surətləri hələ də az davamlı
olub, qavrayıĢa əsaslanmaqda davam edir.
Bərpaedici
təxəyyül
kiçik
yaĢlı
məktəblinin
fəaliyyətində həlledici rol oynamağa baĢlayır, təlim
materialını mənimsəməsini asanlaĢdırır.
Ə.Əlizadənin tədqiqatları göstərmiĢdir ki, kiçik mək-
təblilərin təxəyyülü, hər Ģeydən əvvəl, emosional xarakter
daĢıyır. Onda hisslərin, bədii əsərlərin təsiri altında daha
parlaq təxəyyül surətləri yaranır. Kiçik məktəblinin təxəyyülü
müəyyən əyani vasitəyə istinad etmədikdə, o, təsvir edilən ha-
disəni aydın təsəvvür edə bilmir. Kiçik məktəblilər baharda
baharı, qıĢda qıĢı təsvir edən mətnləri daha yaxĢı mənimsəyir.
Çünki bu zaman təxəyyül Ģagirdin xarici aləmdən aldığı yeni,
parlaq və canlı təəssüratdan daha səmərəli Ģəkildə istifadə
edir.
Kiçik məktəb yaĢı dövründə təfəkkür də özünəməxsus
xüsusiyyətlərə malik olur. Ġlk dövrlər əyani-əməli təfəkkür
özünü göstərsə də əyani-obrazlı təfəkkürə keçid baĢ verir,
sözlü məntiqi təfəkkürün inkiĢafı üçün müvafiq Ģərait yaranır.
Kiçik məktəb yaĢının əvvəllərində hələ də
ümumiləĢdirmə və müqayisə zamanı zahiri əlamətlərə
üstünlük
verilir.
Getdikcə
mühüm
əlamətlər
üzrə
|