MahirəNərimanqızı
Yüklə 4,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya
244 244 Bu dövrdə uĢaqlarda zehni, əxlaqi və estetik hisslər də özünəməxsus Ģəkildə inkiĢaf edir. UĢaqda hər Ģeyi bilməyə, öyrənməyə həvəs, təlim zamanı rast gəldiyi çətinliyi aradan qaldırmağa inam, Ģübhə, iĢi icra edərkən özündən razı qalmaq, öz “kəĢfləri” ilə fəxr etmək və s. kimi hallar baĢ verir. Bu dövrdə vətənə məhəbbət, böyüklərə hörmət, yoldaĢlıq, insanlara qayğı və s. kimi əxlaqi hisslərin əsası qoyulur. Ümumiyyətlə kiçik məktəblilərdə əxlaqi hisslər biliklərə, tədricən əxlaqi anlayıĢlara yiyələnməklə əlaqədar inkiĢaf edir. Kiçik məktəb yaĢı dövründə estetik hisslərin inkiĢafı, estetik zövqün tərbiyəsi üçün də səmərəli Ģərait yaranır. Kiçik məktəb yaĢı dövründə uĢaqlarda iradənin inkiĢafı üçün də geniĢ imkan yaranır. Bu dövrdə uĢaq öz hərəkətlərini, fikir və arzularını qaydalara tabe etməli olur. Bu prosesdə maneələri aradan qaldırır. I-III sinif Ģagirdlərində iradi cəhd göstərmək bacarığı hissediləcək dərəcədə artır. Ġxtiyari, iradi fəaliyyət inkiĢaf etməyə baĢlayır. UĢağı iradi cəhdə yönəldən motivlər kəskin Ģəkildə dəyiĢir. 9-10 yaĢlı uĢaqlar nəyə qadir olduqlarını öz həmyaĢıdlarına göstərmək istəyirlər. Bu dövrdə hisslərin və iradənin inkiĢafı uĢaqda xarakterin inkiĢafına da əsaslı təsir göstərir. Kiçik məktəblilərdə təlim və tərbiyənin təsiri altında xarakterin intizamlılıq, dözümlülük, təkidlilik kimi iradi keyfiyyətləri formalaĢmağa baĢlayır. Təlim və tərbiyənin təsiri altında kiçik məktəblilərdə xarakterin əməksevərlik, səliqəlilik, böyüklərə hörmət kimi əlamətləri formalaĢır. Kiçik məktəblilərdə xarakterin formalaĢmasında təlim və tərbiyə ilə yanaĢı onlarda təqlidə meyllilik də mühüm rol oynayır. Bütün bunlarla yanaĢı olaraq müəllimin qiymətlən- dirməsi və təlimdə əldə edilmiĢ uğurlu nəticələrin təsiri altında kiçik məktəblilərdə özünüqiymətləndirmə formalaĢmağa baĢlayır. Lakin bu hal sabit xarakter daĢımır, tez-tez aĢağı düĢə bilir.
|