MahirəNərimanqızı

Pedaqoji ünsiyyətin ümumi xarakteristikası. Pedaqoji 

ünsiyyət  müəllimin  Ģagirdlərlə  təlim  və  tərbiyə  prosesində 

həyata  keçirdiyi  peĢə  ünsiyyətidir.  Bu  cür  ünsiyyət  hərtərəfli 

inkiĢaf etmiĢ Ģəxsiyyətin formalaĢması üçün Ģərait yaradılma-

sına  yönəlmiĢ  olur,  kollektivdəki  sosial-psixoloji  prosesləri 

---

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 

361 

361 

361 

361 

361 

361 

361 

361 

361 

idarə  etməyə  və  səmərəli  psixoloji  iqlim  yaratmağa  imkan 

verir.  Ona  görə  də  hər  bir  müəllimin  pedaqoji  ünsiyyətin 

mahiyyəti,  onun  sosial-psixoloji  mexanizmləri  ilə  dərindən 

tanıĢ  olması  və  Ģagirdlərlə  birgə  fəaliyyəti  zamanı  ondan 

lazımi Ģəkildə istifadə etməsi zəruridir.  

Pedaqoji  ünsiyyət  ümumiyyətlə  ünsiyyətin  bütün 

xüsusiyyətlərini  özündə  əks  etdirir.  Ona  görə  də  birinci 

növbədə həmin cəhətləri nəzərdən keçirək.  

Sosial-psixoloji  ədəbiyyatda  ünsiyyətin  bir-birilə  sıx 

bağlı olan üç cəhəti qeyd edilir. Bu cəhətlərin hər biri pedaqoji 

ünsiyyətə də aiddir.  

Pedaqoji  ünsiyyətin  yerinə  yetirdiyi  vəzifələrə  görə 

onun  aĢağıdakı  növlərini  ayırmaq  mümkündür:  informasiya 

mübadiləsi,  baĢqa  adamın  davranıĢını  tənzim  etmək, 

Ģəxsiyyətlərarası  anlama.  Tərəfmüqabilliyin  xarakterinə  və 

müəllimin  ünsiyyətdəki  mövqeyinə  görə  də  pedaqoji  ünsiy-

yətin  növlərini  müəyyənləĢdirmək  mümkündür.  Adətən, 

Ģagirdlərlə  və  müəllimlərlə  valideynlərlə  ünsiyyət  zamanı 

müəllim qiymətləndirən rolunda, direktorla, dərs hissə müdiri 

ilə,  metodistlə,  inspektorla  pedaqoji  ünsiyyət  zamanı  isə 

qiymətləndirilən  rolunda  çıxıĢ  edir  və  buna  müvafiq  olaraq 

ünsiyyət  vasitəsi  də  dəyiĢilir.  Pedaqoji  ünsiyyəti  öz 

məzmununa  və  müəllimin  Ģagirdə  müraciət  tərzinə  görə  də 

növlərə  ayırmaq  mümkündür.  Bunlara  təĢkiledici,  qiymətlən-

dirici, intizam  yaradan pedaqoji ünsiyyət növlərini aid etmək 

olar.  

Pedaqoji  ünsiyyətin  hansı  növündən  istifadə  edilmə-

sindən  asılı  olmayaraq  müəllimin  Ģagird  kollektivi  ilə 

məhsuldar  ünsiyyət  prosesi  təĢkil  olunmadan  pedaqoji 

fəaliyyətin  didaktik  və  tərbiyəvi  vəzifələrini  lazımi  Ģəkildə 

həyata keçirmək mümkün deyildir.  

Pedaqoji  ünsiyyət  müxtəlif  məqsədlər  daĢıya  bilər: 

fərdi-idraki  (nə  isə  yeni  bir  Ģeyi  öyrənmək,  təlimat  almaq), 

emosional (qiymətləndirmək, münasibəti bildirmək, təəssüratı 

---