MahirəNərimanqızı

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya.
 
Psixologiya
159 
159 
159 
159 
159 
159 
159 
159 
159 
formalaĢmasında tərbiyə və özünütərbiyənin rolu. Xarakterin 
formalaĢmasında mühitin, kollektivin, nümunənin rolu. 
V.16.1. Xarakter haqqında anlayıĢ 

Xarakterin tərifi. 
Ġnsanları bir-birlərindən fərqləndirən 
Ģəxsiyyətin davamlı fərdi psixi xassələrindən biri də xarak-
terdir. Adətən, insanları bir-birlərindən fərqləndirərkən
onların xasiyyətini, xarakterini ön plana çəkirlər. Bu 
baxımdan yunanca “xarakter” “möhür”, “naxıĢ” mənasini 
bildirir. Xarakter bir növ insanın yalnız özünəməxsus 
davranıĢ formasını əks etdirir. Onun ən mühüm cəhəti ondan 
ibarətdir ki, xarakter Ģəxsiyyətin hər cür xüsusiyyətlərini 
deyil, mühüm və davamlı fərdi xüsusiyyətlərinin
məcmuunu
özündə əks etdirir. Digər tərəfdən xarakteri bir psixi fenomen 
kimi fərqləndirən baĢlıca cəhət ondan ibarətdir ki, o həmiĢə 
fəaliyyət və ünsiyyət prosesində, insanın onu əhatə edən 
gerçək aləmə və insanlara münasibətdə təzahür edir. Xarakter 
həyatda qazanılmıĢ davranıĢ formasıdır. Heç kim anadan
tənbəl və ya iĢgüzar, gobud və ya mehriban, qəddar və ya 
humanist, səliqəli və ya pinti, təvazökar və ya xüdbin 
doğulmur. Bu kimi keyfiyətləri həyat prosesində, tipik 
Ģəraitin, təlim və tərbiyəsinin təsiri altında əldə edir. Həmin 
əlamətlə
r
həmin insanın xarakterini təĢkil edən tipik 
əlamətlər kimi formalaĢır və tipik Ģəraitdə dərhal özünü 
göstərməyə baĢlayır. 
Bütün bunlarla yanaĢı olaraq insan xarakteri onun
dünyagörüĢ və əqidəsilə də sıx bağlıdır. Ġnsanın münasibətlər 
sistemini təĢkil edən dünyagörüĢü və əqidəsi 
ist
ə
r
-istəməz 
onun xarakter əlamətlərinin formalaĢmasına zəmin yaradır. 
Adətən, xarakter formalaĢdıqdan sonra bu və ya digər 
davranıĢ tərzini həyata keçirməyə təhrik edir. 

---