MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 273
millətin milli kimliyinə zərbə vurulmamış, həm də onun mədəniyyəti, ədəbiyyatı və tarixi də saxtalaşdırılmışdı. Başqa sözlə, Azərbaycan türkləri tarixən eyni soykökü, eyni mədəniyyəti, eyni ədəbiyyatı, eyni tarixi paylaşdığı Türkiyə türklərindən tamamilə fərqli millət olması insanların şüurlarına yeridilməyə çalışılmışdı. Yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi, SSRİ dövründə sovet rəhbərləri və ideoloqları «Azərbaycan dili»nin türk dilindən tamamilə ayrı və fərqli bir dil olmasını əsaslandırmağa çalışmaqla yanaşı, eyni zamanda, bir tərəfdən «Azərbaycan dili»ni bacardıqları qədər ruslaşdırır-kosmopolitləşdirir, digər tərəfdən bu dilin konstitusion hüquqi statusunu inkar edir və onun əvəzində rus dilini qeyri-rəsmi şəkidə də olsa, Azərbaycanda dövlət dili səviyyəsinə qaldırırdılar. Şübhəsiz hər iki hal, Azərbaycan cəmiyyətinin müxtəlif təbəqələrində, istər Azərbaycanın yüksək çinli rəhbərləri, istərsə də milli ruhlu mütəfəkkirləri və
gəncləri tərəfindən birmənalı qarşılanmamışdır. Xüsusilə, 1930-cu illərin sonu, 1940-cı illərin əvvəllərində, yəni milli dilin adının dəyişdirilməsindən və latın əlifbasından kirilə keçiddən sonra «Azərbaycan dili» ətrafında baş verən ruslaşdırma və kosmopolitləşdirmə siyasəti o qədər güclü olmuşdur ki, bəzi ziyalılarımız ifrata vararaq rus və Avropa terminlərini (alqebra, qradus, nerv, prosent, şar, muskul, pauza, avtor, epos, tragediya, kultura, induvud, stilistika, minus, vertikal, evolyosiya, qeoqrafiya, qeometriya və.) ana dilin qayda-qanunlarına uyğunlaşdırılmadan tətbiq olunması təklifini irəli sürürdülər. Çox təəssüf ki, o vaxt Azərbaycan türk ziyalılarından bəziləri (repressiyanın qurbanı olmayanlar) bu prosesin kor-koranə təbliğatçısına çevrilmişdir. Bəzi
|