MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi
Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)
380 380 irəli sürdüyü təlimdə son zamanlar çox vurğulanan vətəndaş cəmiyyətinin eleməntləri var idi. Onlar dövləti üstqurum, vətəndaş cəmiyyətini maddi bazis kimi görür, dövlətsiz kommunist cəmiyyətinin yarana biləcəyinə inanırdılar. Bir sözlə, zaman gələcək, hüquq və dövlət aradan qalxacaq, hakimiyyətsiz vətəndaş cəmiyyəti yaranacaq [50, 7]. Bu mənada, keçmiş SSRİ dövründə Ukraynada, Azər- baycanda, Gürcüstanda və başqa müstəmləkə ölkələrdə «milli» xüsusiyyətli sosializm adı altında, sözün həqiqi mənasında marksizmin dövlətsiz kommunist cəmiyyəti deyil, rus bolşeviklərinin «rus kommunizmi» qurulurdu. Demək istədiyimiz odur ki, bu beynəlmiləl ideya rus bolşeviklərinin imperiya maraqları səbəbindən olduğu kimi tətbiq olunmamışdır. Hər halda, marksizmin banilərinin irəli sürdükləri kommunizm (dövlətsiz vətəndaş cəmiyyəti) ideyası «rus kommunizmi»ndən mahiyyət etibarilə çox fərqli olmuşdur. Deməli, keçmiş SSRİ xalqlarının şüurlarına marksizm banilərinin kommunizm ideyası deyil, Leninin və Stalinin «rus kommunizmi» ideyası yeridilmiş, üstəlik ona bir «milli» xüsusiyyətlər də əlavə edilmişdir. Bununla da, keçmiş SSRİ xalqlarının şüurlarında kommunizmə münasibətdə yeni bir ictimai şüur formalaşdırılmışdır. Elə bir şüur ki, orada vətəndaş nə özünü kommunist, nə də milli mənada dərk edə bilirdi. Bununla da, keçmiş SSRİ xalqları «sovet vətəndaşı cəmiyyəti» və «kommunizm» adı altında daha çox ruslaşdırılırdı. Bu da, qeyri-rus millətlərin şüurunda natamamlıq kompleksi, köləlik düşüncəsi yaradırdı. Bu, artıq idarəedənlər (rus bolşevikləri) üçün asan idarəolunan cəmiyyətlər (ukraynalı, azərbaycanlı, gürcü, qazax və b.) demək idi. Burada əsas məqam odur ki,
|