MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi
Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)
92 92 liberalizm, liberal-demokratizm, sosial-demokratizm (marksizm) olmuşdursa, indi daha çox modernəlşmə, vətəndaş cəmiyyəti göstərilir. Fikrimizcə, «müasirləşmək» anlayışına bağlı qeyri-müəy- yənliyə son qoymaq üçün, iki vacib məsələyə aydınlıq gətirilmə- lidir. Birincisi, adətən «müasirlik» dedikdə, ona sinonim kimi avropalaşmaq, qərbləşmək anlayışlarından da istifadə olunur. Buradan belə nəticə çıxır ki, «müasirlik» ideyası yalnız avropalaşmaq, qərbləşmək, yəni Avropa və yaxud da Qərb mədəniyyətinə yiyələnmək anlayışı ilə bağlı olmuşdur. Bu zaman
tədqiqatçılar fikirlərini əsaslandırmaq üçün
Ə.Hüseynzadə, Z.Gökalp tərəfindən irəli
sürülən «avropalaşmaq», «qərb mədəniyyətindənəm» istilahlarını nümunə gətirirlər. Halbuki onlar «avropalaşmaq», «qərb mədəniyyətindənəm» dedikdə, Qərbin-Avropanın bütün dəyər- lərini olduğu kimi qəbul etməyi, yaxud da avropalıların hər hansı bir cərəyanını müsəlman-türk dünyasına tətbiq etmək niyyəti güdməmişlər. Sadəcə, burada söhbət milli və dini dəyərlərə zidd olmayan, Qərbin-Avropanın qabaqcıl mədəniyyətinə yiyələnməkdən gedir. Bu mənada, Ə.Hüseynzadənin türk xalqlarına çatdırmaq istədiyi başlıca fikir ondan ibarət idi ki, Qərb mədəniyyətini mənimsəmək heç də müsəlmanların, türklərin avropalaşması, avropalıları təqlid etməsi anlamına gəlməməlidir: «Türkün irtidad edib firəngləşməsi, firənglərin ya mürtədlərin tərəqqisi deməkdir, yoxsa türk, ya müsəlman tərəqqisi demək deyildir!» [109, 35]. İkincisi, «müasirlik» dedikdə, adətən Azərbaycan Cümhuriyyətinin bayrağının rənglərindən birini, yəni qırmızı bo- yanın mövcudluğunu göstərirlər. Fikrimizcə, bayrağımızdakı qırmızı boyanın sırf «avropalaşmaq» yozulması da |