MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

            Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 

297 

məfkurəsinə və davasına həsr etmişdir: “Davamız, Azərbaycan 

davasıdır, bu tarixi və  milli bir davadır!” [186

b

, 21[. 

Rəsulzadənin  «Azərbaycan  Cümhuriyyəti»nə  ön  söz 

yazan  Əli  bəy  Hüseynzadənin  fikrincə  də,  bu  kitab 

Azərbaycanı,  Azərbaycan  türklərinin  məfkurəsini  tanıtmaq 

baxımdan  qiymətli  bir  əsərdir:  «Çünki  mövzusu,  siyasi  və 

iqtisadi vəziyyəti ilə beynəlxalq bir əhəmiyyət daşıyan Bakının, 

Azərbaycanın  və  dolayısıyla  bütün  türklüyün  müqəddəs  və 

müəzzəz istiqlalı, istiqbalı məsələlərinə təmas edir. Bir xalqın, 

bir millətin asudə və müsəmmər bir həyata, rifah və səadətə nail 

ola bilməsi ictimai sinfin beynində necə iqtisadi bir həmrəyliyin 

olmasını tələb edirsə, eləcə də aləmin, bütün bəşəriyyətin sülh 

və  asayiş  nemətlərindən  faydalana  bilməsi  beynəlmiləl 

münasibətdə  ədalət  və  insaf  məfhumlarının  hakim  və  cari 

olmasilə  mümkündür.  Beynəlmiləl  insaf  və  ədalətdən  doğan 

ümumdünya sülhü isə  Azərbaycanın  eyni şəkildə hürriyyət  və 

istiqlalını  vacib  edir»  [183,  7-8].  Milli  istiqlaliyyəti  əlindən 

alınmış  bir  dövlətin  təbii  haqq  və  hüquqlarının  pozulduğu 

halda,  dünya  dövlətlərinin  buna  göz  yummasına  isə  təəssüf 

edən  Ə.Hüseynzadə  yazırdı  ki,  bu  istiqlalın  mücahidləri, 

rəhbərləri qüvvətli və səbrli olmalıdırlar [183, 7-8]. 

Burada  bir  məsələyə  də  toxunmağı  zəruri  hesab  edirik 

ki,  M.Ə.Rəsulzadə,  M.B.Məmmədzadə  və  başqa  milli 

ideoloqlardan  fərqli  olaraq  Ə.Hüseynzadə,  Ə.Ağaoğlu  kimi 

tanınmış  milli  aydınlarımız  1920-1940-cı  illərdə  Türkiyədə 

yaşadıqları  dövrdə  Azərbaycan  Milli  İdeyasına  çox  az  yer 

ayırmışlar. Doğrudur, Əhməd bəy Ağaoğlu Ə.Hüseynzadədən 

fərqli  olaraq  Malta  sürgünündən  sonra  hətta,  artıq  zorla 

sovetləşmiş  Azərbaycana  dönərək  milli  məfkurə  uğrunda 

mübarizəni  davam  etdirmək  niyyətinə  düşmüşdür.  Sovet 

---