www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)
315
Güney Qafqazın bağımsızlığının bildirilməsi, ölkədə bir
yönətim yaratmış Ağalığın yaradılması ilə sözdən işə keçdi.
Bu baxış indi də yaşamaqda olub, istəyənləri arasında
ermənilərin, gürcülərin, azərbaycanlıların orta-liberalları,
ulusalçı partiyaları ilə yanaşı Güney Qafqazın bütün ellərinin
birləşmək
istəyən
sosial-demokrat
partiyaları
da
bulunmaqdadır» [214
a
, 54-55]. O yazırdı ki, Azərbaycan
mütəfəkkirləri və dövlət adamları (Ə.Ağaoğlu, Ə.M.Topçu-
başov, M.Ə.Rəsulzadə və b.) Qafqaz Birliyi ideyasını 1918-
1920-ci illərdə irəli sürüb müdafiə etdikləri kimi, bu gun də
onun arxasında dayanırlar: «1918-ci ildə bu məsələ nə qədər
aktual idisə, bu gün də o qədər önəmli və aktualdır. Otuz iki
ildən bəri davam edən müştərək fəlakət otuz dörd il əvvəl
duyulan bu zərurətin ikna qüvvətini şübhəsiz daha ziyadə
artırmışdır. Mühacirətdəki konfderasiyonçuluq hərəkatı da
ancaq bu iddiayı isbat edər» [245, 178]. Bu mənada, 1934-cü
ildə Parisdə ortaq bir Pakta imza atan gürcülər, şimalı
qafqazlılar və azərbaycanlılar Qafqaz Cümhuriyyətləri Kon-
federasiyasını yaratmaqla doğru yol tutmuşlar [245, 168].
1952-ci ildə Münhendəki «Qafqaz» dərgisində nəşr
olunan «Qafqaz məsələsi» məqaləsində Qafqaz Konfedera-
siyasının gerçəkləşməsi yollarını daha dərindən incələyən
Rəsulzadə hesab edirdi ki, belə bir birliyin yaranmasını vacib
edən amillər aşağıdakılardır: birincisi, «Qafqazın nə qövm,
nə kültür, nə də irq baxımından Rusiya ilə heç bir ilgisi
yoxdur» [245, 173]. İkincisi, «ekonomi baxımından Qafqaz,
kəndinə yetər müstəqil bir vəhdətdir» [245, 173]. Üçüncüsü,
«strateji baxımından da, Qafqaz bir bütündür» [245, 173].
Dördüncüsü, «aralarındakı milli və kültürəl özəlliklərə
baxmayaraq, Qafqaz millətləri ortaq bir ruh və xarakterə
|