MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

            Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 

317 

seçmiş  və  onu  davam  etdirməkdədir.  Onun  fikrincə, 

Türkiyənin  bu  xətti  isə  Qafqaz  Birliyini  nəinki  inkar  edir, 

əksinə 

onun 

yaranmasının 

tərəfdarıdır: 

«Türkiyə 

Cümhuriyyətinin  müqəddəratını  idarə  edənlər  hər  fırsatta 

bugünkü milli hüdudlar xaricində heçbir əməl daşımadıqlarını 

israr  və  önəmlə  elan  etməkdədirlər.  Patriotizm  mənasında 

anlaşılan  türk  milliyyətçiliyi  ilə,  Qafqazya  Konfederasiyon 

fikri arasında qətiyyən bir təzad yoxdur» [245, 177]. O, böyük 

uzaqgörənliklə onu da əlavə edirdi ki, çürük əsaslara söykənən 

SSRİ  dağıldıqdan  sonra  qurutlacaq  Qafqazın  alacağı  siyasi 

idarə  şəkli  haqqında  indidən  qərara  gəlmənin  həyati  önəmi 

vardı: «Gələcək Qafqaz rejimi haqqında indidən dəqiq bir fikir 

və qənaət birliyi təmin etməlidir. Bu təmin edilmədən Qafqaz 

millətlərinin  ən  az  qüvvət  və  fədəkarlıq  sərfiylə  ən  çox 

hürriyyət    və  istiqlal  imkanlarına  qovuşmaq  imkansızdır… 

Buna  məhəl  buraxmayacaq  biricik  tədbir  isə,  Qafqaz 

Konfederasiyası  ideyasının  bütün  əlaqədarlarca  indidən 

ciddiyyət və önəmlə ələ alınmasıdır!» [245, 179].  

Göründüyü  kimi,  Rəsulzadə  Azərbaycan  milli 

ideyasını  müdafiə  etməklə  yanaşı,  yeni  turançılıq-yeni 

türkçülk  və  qafqazçılıq  ideyalarının  onunla  hansı  yönlərdən 

uzlaşdırıla  biləcəyi  ilə  bağlı  siyasi-ideoloji  təkliflərlə  çıxış 

etmişdir. 

Bununla 

da, 

Rəsulzadə 

bir 

tərəfdən, 

azərbaycançılığın  türkçülüklə,  eyni  zamanda  müəyyən  qədər 

islamçılıqla bağlılığını daima qoryub salxamış, digər tərəfdən, 

bu ideyanın demokratiyaya zidd olmadığını ifadə etmək üçün 

Azərbaycanın  Qafqaz  Birliyi  ideyasının  əsas  tərəfdarı 

olduğunu göstərmişdir. 

Qeyd  edək  ki,  hazırda  istər  Azərbaycanda,  istərsə 

ondan  kənarda  bəzi  politoloqlar,  tədqiqatçı  alimlər,  ictimai-

---