MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 43
yanaşacaqlarsa, bu zaman müsbət nəticə əldə etmək də çətin olacaqdır. Eyni sözləri, türklük və müasirlik, islamçılıq və müasirlik anlayışlarına da aid edə bilərik. Ola bilər ki, milliliyə, yaxud da müasirliyə aid hər hansı bir əməl dinlə səsləşməsin. Bu zaman millətin üzvlərinin istənilən məsələyə nə qatı millilik (bəzilərinə görə müasirliyin ziddinə olaraq) baxımından yanaşması, nə də islamlıqdan çıxış etməsinin vacibliyini irəli sürmək doğru deyildir. Ümumiyyət- lə, millətin üzvləri istənilən məsələyə münasibətdə millillik və islamlıq nəzər nöqtəsindən fərqli yanaşsalar da, son nəticədə həm millətin, həm də dinin ortaq çıxarılarına uyğun hərəkət etməlidirlər. Ən azı ona görə ki, dini əxlaqi-mənəvi dəyər kimi qəbul edən millət dövlət siyasətində prioritet olaraq milli maraqlardan çıxış edir. Din isə bu milli maraqların tərkib hissəsi kimi dövlətin işinə qarışmır, əksinə lazım gələn anlarda millilik ideyasına dəstək olur. Fikrimizcə, bu halda millilik müəyyən mənada, şərti olaraq din ideyasından üstün mövqe tutur. Əlbəttə, bu çox nisbi bir məsələdir. Ancaq bütün hallarda, milli
maraqlar baxımından milliliyin dinə münasibətdə nisbi də olsa, üstünlüyü vacib məsələdir. Çünki əksər millətlərin (fransızlar, ingilislər, türklər, almanlar, ruslar və b.) müstəqil varlığında millilik amili əsas götürülür, nəinki din faktoru. Din ideyasına münasibətdə ikinci önəmli məsələ, ondan siyasi ideologiya kimi istifadə olunmasıdır. Yəni bəzi millətlər, xüsusilə İslam Şərqinə aid bir çox xalqlar (ərəblər, farslar və b.) var ki, müstəqil varlıqlarına görə, ilk növbədə din faktoruna borcludurlar. Ancaq bu o demək deyil ki, bu ölkələrdə millilik faktoru nəzərə alınmır. Sadəcə, müsəlman inanclı bəzi millətlər, o cümlədən ərəblər, farslar və başqaları
|