MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

         

Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)

 

428 

428 

Fikrimizcə, Rəsulzadənin bir çox Azərbaycan Cümhuriyyəti 

liderlərindən  (Nəsib  bəy  Yusifbəyli  və  b.)  və  başqa  tanınmış 

ziyalılardan (Firudin bəy Köçərli və b.) fərqli olaraq rus bolşevik-

lərinin  əlinə  keçəndən  sonra  dərhal  öldürülməməsində  bir  neçə 

amil  mühüm  rol  oynamışdır.  Bu  amillər  arasında  ən  önəmlisi 

Rəsulzadənin  Azərbaycan  xalqı  arasında  yüksək  nüfuz  sahibi 

olması idi. Hər halda, Sovet Rusiyasının Azərbaycandakı ağaları 

(S.M.Kirov,  S.Orconikidze,  Pankratov  və  b.)  yaxşı  başa 

düşürdülər  ki,  Rəsulzadə  ilə  bağlı  radikal  addımın  atılması  xalq 

arasında  onlara  qarşı  ciddi  narazlıq  yaradacaqdır.  Bu  baxımdan, 

məhz Azərbaycan xalqının etibarını itirməmək və siyasi böhrana 

yol  verməmək  üçün  Rəsulzadəyə  toxunulmamışdır.  Hətta, 

Rəsulzadə  yaxalanaraq  Bakıya  gətirildikdən  sonra  onunla  bağlı 

hər  şeyin  qaydasında  olduğunu  xalqa  çatdırmaq  üçün, 

«Kommunist»  qəzetində  Azərbaycan  Sovet  hökumətinin  sədri 

Nəriman  Nərimanovun imzasıyla  ilk səhifədə  rəsmi məlumat  da 

dərc  olunmuşdur:  «Məhəmməd  Əmin  Rəsulzadənin  vilayətlərdə 

hər  cür  təhlükədən  qorumaq  məqsədilə  Sovet  hökuməti  onun 

paytaxta gətirilməsinə qərar vermişdir. Burada isə həyatı əmniyyət 

altındadır,  əhalinin  bu  xüsusda  əmin  olmasını  və  həyəcana 

düşməməsini tövsiyə edirik» [182, 29].  

Eyni  zamanda,  vaxtilə  İranda  yaxın  dostluq  münasibətləri 

yaranmış  tanınmış  inqilabçılardan  Heydər  Əmioğlunun 

Rəsulzadəni  açıq şəkildə  müdafiə  etməsi  də,  bu  məsələdə  az rol 

oynamamışdır.  Belə  ki,  H.Əmioğlu  Rəsulzadənin  həbsi  ilə  bağlı 

başda  Sovet  Azərbaycanın  rəhbəri  Nəriman  Nərimanov  olmaqla 

bir  sıra  nüfuzlu  şəxslərə  baş  vuraraq,  «Məhəmməd  Əminin 

başından  bir  tük  belə  əskik  olmamalıdır!»  -  demişdir  [182,  30]. 

Ona  görə  də,  istər  Moskvanın  Azərbaycandakı  nümayəndələri, 

istərsə də Sovet Azərbaycanının rəhbərləri Rəsulzadə məsələsində 

---