Maktabgacha yoshdagi bolalarni tarbiyalashda hadis va rivoyatlardan foydalanish

Yangi O‘zbekistonda pedagogika fanini innovatsion rivojlantirish istiqbollari: 
nazariya va amaliyot 
____________________________________________________________________
Google Scholar 
Scientific Library of Uzbekistan 
National University of Uzbekistan 218 www.ares.uz 
o‘zaro aloqa jarayonida o‘zlarini boshqarish kabilar asrlar davomida o‘z mavqei va 
qadr-qimmatini yo‘qotmadi.
Hech kimga sir emaski, keyingi yillarda ta’lim va tarbiya jarayonida turli 
rivojlangan davlatlarning ta’lim tizimi usullari va vositalardan imkon boricha ko‘proq 
qo‘llashga intilmoqdamiz. Ko‘plab rivojlangan davlatlar ta’lim tizimini o‘z ta’lim va 
tarbiya jarayonida qo‘llashga harakat qilmoqdamiz. Ammo o‘ylantiradigan masala 
shuki bizning ota-bobolarimiz bolani tarbiya qilish, bolani har tomonlama kamol 
toptirish uchun yetarlicha manbaa qoldirgan. Biroq biz ulardan yetarlicha 
foydalanmayapmiz. Masalan: Imom al-Buxoriy, Hakim-At Termiziy kabi buyuk 
muhaddis olimlarimiz necha yillar davomida sahih hadislar yig‘ib kelganlar. Ushbu 
hadislarda tarbiya, odob-axloq, o‘zaro do‘stona munosabatlar, qarindosh, ota –onalar 
va farzandlarning haq-huquqlari, mehr-oqibat, halollik, poklik, adolat, insof-tavfiqni 
targ‘ib qilish bilan bir qatorda razolat, kibr-havo, adovat, hasad, xiyonat, yolg‘onchilik, 
fitna-fasod, zulm kabi illatlarga nisbatan nafrat tuyg‘ulari ham o‘z ifodasini topgan. 
Bundan ko‘rinib turibdiki, biz yetarlicha oy va ulkan manbaga egamiz. Ulardan esa 
ta’lim-tarbiya jarayonida ko‘proq qo‘llasak maqsadga muvofiq bular edi.
Tarbiya qancha mukammal bo‘lsa, xalq shuncha baxtli yashaydi. Mukammal 
tarbiyani tashkil etish uchun esa mukammal din hisoblangan Islom dinida keltirilgan 
ko‘rsatmalarni bajarmog‘imiz lozim. Har tomonlama barkamol, aqlan va ma’naviy 
jihatdan sog‘lom bo‘lgan shaxsni tarbiyalash jarayoni quyidagi ketma-ketlik asosida 
amalga oshirilsa, samarali natija beradi: 
1. MTM larda nafaqat axloqiy tarbiya balki jismoniy, aqliy, gigiyenik, va boshqa 
tarbiya jarayonlarda ham hadislardan foydalanish; 
2. Maktab ta’limi jarayonida hadishunoslikka oid fanni joriy qilish va 
amaliyotda qo‘llash. 
Yuqorida keltirilgan ishlar amalga oshirilsa, yosh avlodda Vatanga muhabbat, 
ota-onaga hurmat, poklik, halollik kabi xislatlar mukammal rivojlanadi. Yaxshilik va 
yomonlikni bir-biridan ajratadi, hayoti faoliyati jarayonida ulardan qo‘llaydi. 
Jamiyatimizda sodir bo‘layotgan jinoyatlar bartaraf bo‘ladi. Gunoh va savob amallarni 
anglaydi va bir-biridan ajratadi. Islom dini ta’limoti bo‘yicha Haqning jamoliga 
erishish yo‘lida o‘zini turli nopokliklardan tiyadi, yaxshi amallarni ko‘proq bajaradi. 
Buning natijasida esa yurt rivojlanadi, jamiyat ravnaq topadi.
Yoshlar tarbiyasi juda katta mas’uliyat talab qiladi, bu mas’uliyatni anglagan 
holda har bir tarbiyachi, pedagog va ota-onalar o‘z-o‘zini tarbiyalamog‘i, o‘zini yaxshi 
xislatlari bilan ziynatlantirmog‘i lozim.