“maliYYƏ” fənnindən mühazirə mətnləri

2.2.DÖVLƏT MALIYYƏ SISTEMI ORQANLARI VƏ ONLARIN  VƏZIFƏLƏRI  
  
İnstitusional  maliyyə  sistemi  dedikdə  ölkənin  maliyyə  institutlarının  məcmusu  başa 
düşülür.  Bu  sistemə  müəssisələrin  maliyyə  xidməti,  vergi  xidməti,  sığorta  təşkilatları, 
büdcədənkənar  fondlar,  xüsusi  pensiya  fondları,  eləcə  də  maliyyə  sferasında  müəyyən 
funksiyalar həyata keçirən qanunverici və icra hakimiyyəti orqanları aiddir: ölkə prezidenti, 
qanunvericilik  hakimiyyəti  orqanları,  icra  hakimiyyəti  orqanları,  dövlət  maliyyə  nəzarəti 
orqanları.   
Maliyyənin  dövlət  idarəedilməsində  Konstitusiyaya  əsasən  verilmiş  səlahiyyətlər 
daxilində,  ölkə  prezidenti  sosial-iqtisadi  inkişaf  konsepsiyasının  formalaşdırılmasında  fəal 
iştirak edir. Maliyyənin taktiki və strateji idarəedilməsində iştirak edən vəzifəli şəxsləri təyin 
edir.  
Ölkəmizdə  qanunvericilik  hakimiyyətini  AR  Milli  Məclisi  həyata  keçirir.  Onun 
səlahiyyətlərinə  Dövlət  büdcəsinin  müzakirəsi  və  təsdiqi,  dövlət  büdcəsinin  icrasına  dair 

---

15 
 
 
 
hesabatın müzakirəsi və təsdiqi və icraya nəzarət aiddir. Ölkəmizdə yuxarı  icra hakimiyyəti 
AR  Nazirlər  Kabinetidir.  Onun  səlahiyyətlərinə  dövlət  büdcəsinin  layihəsini  hazırlayıb 
təqdim  etmək,  icrasını  təmin  etmək,  maliyyəkredit  və  pul  siyasətinin,  sosial-iqtisadi 
proqramların həyata keçirilməsini təmin edir, dövlət borclarını idarə edir.  
Dövlət  büdcəsinin,  büdcədənkənar  dövlət  fondlarının  vəsaitlərinin  məqsədəuyğun 
istifadəsinə maliyyə nəzarəti orqanları nəzarət edir.  
2016-cı  ilə  qədər  dövlət  büdcəsinin  idarə  edilməsi,  büdcədənkənar  dövlət  fondlarının 
vəsaitlərinin məqsədəuygun istifadəsinə maliyyə nəzarətini AR Prezidentinin 9 fevral 2009-
cu il 48 saylı Fərmanına əsasən aşağıda qeyd edilən orqanlar tərəfindən aparılmışdir.  
AR  Maliyyə  Nazirliyinin  Dövlət  Xəzinədarlığı  Agentliyi,  AR  Maliyyə  Nazirliyinin 
Dövlət  Borcunun  İdarə  edilməsi  Agentliyi,  AR  Maliyyə  Nazirliyinin  Dövlət  Maliyyə 
Nəzarəti Xidməti, Dövlət Sığorta Nəzarəti Xidməti.  
Lakin  ölkə  prezidentinin  03.02.2016-cı  il  760  saylı  Fərmanına  əsasən  Maliyyə 
Bazarlarına  Nəzarət  Palatası  yaradılmışdır.    AR  MBNP-nın  Nizamnaməsi  qüvvəyə mindiyi 
gündən  AR  Qiymətli  Kagızlar  üzrə  Dövlət  Komitəsi,  AR  MN-nin  Dövlət  Sıgorta  Nəzarəti 
xidməti və AR Mərkəzi Bankı yanında Maliyyə Monitorinqi Xidməti ləgv edilmiş və onların 
istifadəsində olan dövlət əmlakı AR MBNP-na verilmişdi.  
MBNP  kapital  bazarında  vahid  siyasətin  formalaşdırılması  və  həyata  keçirilməsində 
iştirak  edir  və  qiymətli  kagızlar  bazarının  iştirakçıları  və  imfrastrukturu  üzrə  davamlı  və 
hərtərəfli nəzarəti təmin edir.  
Palata  sığortalı,  sığortaçı  və  və  sığorta  bazarının  digər  iştirakçılarının,  habelə  dövlətin 
hüquq  və  mənafelərinin  qorunması,  sığorta  qanunvericiliyinin  tələblərinə  əməl  edilməsi 
məqsədilə sığorta sektorunda tənzimləmə və nəzarət funksiyasını həyata keçirir.  
Palata bank və bank olmayan kredit təşkilatları, kredit ittifaqları, o cümlədən poçt, rabitə 
xidmətlərinin tənzimlənləsi, lisenziyalaşdırılması və nəzarəti həyata keçirir.  
Palata  qiymətli  kağızlar  bazarı,  investisiya  fondları,  sığorta,  kredit  təşkilatlarının 
fəaliyyətinin  lisenziyalaşdırılması,  tənzimlənməsi  və  nəzarəti,  cinayət  yolu  ilə  əldə  edilmiş 
pul 
vəsaitlərinin 
və 
ya 
digər 
əmlakın 
leqallaşdırılması 
və 
terrorçulugun 
maliyyələşdirilməsinin qarşısının alınması sahəsində nəzarət sistemini təmin edir.  
Palata aşağıdakı vəzifələri həyata keçirir:  
1.Dövlət  büdcəsinin  layihəsinin  hazırlanmasında  iştirak  edir  və  onun  kassa  icrasını 
təmin edir;  
2.Dövlət büdcəsinin bütün daxilolmaları ilə bağlı əməliyyatları həyata keçirir;  
3.Dövlət büdcəsinin kəsirinin bağlanması ilə bağlı əməliyyatları həyata keçirir;  
4.Dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş xərcləri maliyyələşdirir;  
5.Maliyyə  resurslarından  səmərəli  istifadə  edilməsinin  təmin  edilməsi  məqsədilə 
maliyyə planlaşdırılmasını həyata keçirir;  
6.Ehtiyat fondlarından vəsaitlərin müəyyən edilmiş təyinatlar üzrə yönəldilməsi;  
7.Maliyyə vəsaitlərin istifadə dilməsində şəffaflığı təmin edir;  
8.Dövlət büdcəsinin icrasına dair hesabatın layihəsini və icmal hesabatı hazırlayır və s.  

---

16 
 
 
 
9.Dövlət  borclarının,  dövlət  zəmanətlərinin  və  xarici  dövlətlərin  ölkəmizə  olan 
borclarının qeydiyyatını aparir, dövlət qiymərli kağızların emissiyasını həyata keçirir.  
10.Dövlət  büdcəsinin,  məqsədli  büdcə  fondlarının,  dövlət  zəmanəti  ilə  alınmış 
kreditlərin  məqsədli  və  səmərəli  xərclənməsi  üzərində  dövlət  maliyyə  nəzarətini  həyata 
keçirir.   
11.Sığorta fəaliyyəti sahəsində dövlət tənzimlənməsi və nəzarəti həyata keçirmişdir.