“maliYYƏ” fənnindən mühazirə mətnləri

3.2.MALIYYƏNIN IDARƏETMƏ ORQANLARI SISTEMI  
  
 Maliyyənin idarəedilməsi prosesi qanunvericilik və icraedici dövlət hakimiyyət orqanları 
vasitəsilə  həyata  keçirilir.  AR  Konstitusiyasına  müvafiq  olaraq  həmin  orqanlar  müxtəlif 
səlahiyyətlərə malikdir. Malik olduqları səlahiyyətlərdən asılı olaraq dövlət orqanları 2 qrupa: 
ümumi  səlahiyyətli  orqanlara  və  xüsusl  səlahiyyətli  orqanlara  ayrılır.  Maliyyənin  ümumi 
idarəedilməsi  AR  Milli  Məclisinə,  Prezident  Adminstrasiyasına  və  AR  Nazirlər  Kabinetinə 
həvalə  edilmişdir.  Milli  Məclis  maliyyə  fəaliyyətinin  əsasları,  vergilər,  rüsum  və  digər 
ödənuşlər,  bank  işi,  mühasibat  məsələlərinə  aid  ümumi  qaydaları  müəyyən  edir.    AR 
Prezidentinin  maliyyənin  idarə  edilməsində  iştirakı  hər  il  dövlət  büdcəsi  layihəsini  Milli 
Məclisə  təqdim  edərkən  maliyyə  siyasətinin  məqsəd  və  vəzifələrinin  müəyyən  edilməsi, 
maliyyə məsələləri üzrə qanunların hazırlanması, səərəncamların verilməsi və s. ibarətdir.  
İcra  hakimiyyəti  orqanları  ölkənin  maliyyə  siyasətinin  hazırlanması  və  həyata 
keçirilməsinə,  dövlət  büdcəsinin  tərtibi  və  icrasına  məsuliyyət  daşıyır,  maliyyə 
qanunvericiliyinin reallaşdırılmasını təmin edən sərəncamlar verir.  
 Respublikamızda  dövlət  səviyyəsində  maliyyənin  idarə  edilməsini  həyata  keçirən 
orqanlar  AR  Maliyyə  Nazirliyi,  AR  Vergilər  Nazirliyi,  AR  Dövlət  Gömrük  Komitəsi  və  
onların yerli orqanlarıdır.  
Azərbаycаn Rеspublikаsı  Maliyyə Nazirliyinin vəzifələri və funksiyaları “Azərbaycan 
Respublikası  Maliyyə  Nazirliyinin  fəaliyyətinin  təkmilləşdirilməsi  haqqında”  AR 

---

26 
 
 
 
Prezidentinin 9 fevral 2009-cu il 48 nömrəli Fərmanı ilə müəyyən edilmişdir.  
AR Maliyyə Nazirliyinə Respublika Prezidentinin təyin etdiyi nazir başçılıq edir. Onun 
kollegiyası  vardır.  Kollegiya  üzvləri  Nazirlər  kabinetinin  qərarı  ilə  təyin  olunur.  Nаzirliyin 
funksiyа  və  vəzifələrinə  аşаğıdаkılаr  аiddir:vahid  dövlət  maliyyə  siyasətinin  strateji 
istiqamətlərinin  işlənib  hazırlanması  və  həyata  keçirilməsi;  dövlət  büdcəsinin  layihəsinin 
tərtibi  və  icrasının  təmin  edilməsi;  maliyyə  resurslarının  AR-nın  sosial-iqtisadi  inkişafı 
istiqamətlərində cəmləşdirilməsi; ölkənin iqtisadiyyatına xarici kreditlərin cəlb edilməsi üzrə 
təkliflərin hazırlanması; büdcə planlaşdırılması, maliyyələşdirilməsi və hesabatının tərtibi və 
işlənməsi  metodlarının  təkmilləşdirilməsi;  büdcə  vəsaitlərinin  və  dövlət  büdcədənkənar 
fondların  səmərəli  və  məqsədyönlü  istifadəsinə  maliyyə  nəzarətinin  həyata  keçirilməsi; 
dövlət  maliyyəsinin  sabitliyinin,  maliyyə  bazarının  inkişafı  üzrə  tədbirlərin  həyata 
keçirilməsinə  təsirinin  təmin  edilməsı;  iqtisadi  fəaliyyətin  uzunmüddətli  və  qısamüddətli 
proqnozlarının  tərtibi  üzrə  işlərdə  iştirak  edir,  mərkəzləşdirilmiş  dövlət  resurslarına  olan 
tələbatı  müəyyən  edir,  bu  resursların  dövlət  büdcəsi  ilə  dövlət  büdcədənkənar  fondlar 
arasında  bölüşdürülməsi  haqqında  təkliflər  hazırlanır;  d/b-si  layihəsinin  tərtibi  üzrə  işləri 
təşkil  edir,  respublika  vergi  və  rüsumlarından  ayırma  normativləri  layihəsinin,  dotasiya, 
subvensiyaların  həcmini  müəyyən  edir;  dövlət  büdcəsinin  və  büdcədənkənar  fondların 
icrasını  təmin  edir;  Vergilər  Nazirliyinin  iştirakı  ilə  vergi  siyasəti  və  vergi  sisteminin 
təkmilləşdirilməsi  üzrə  təkliflər  hazırlayır;  qiymət  siyasətinin  müəyyən  edilməsində  iştirak 
edir; sığorta fəaliyyətinin tənzimlənməsində iştirak edir; dövlətdaxili istiqrazların buraxılışı 
və yerləşdirilməsi üzrə təkliflər hazırlanır; xarici borcların proqram layihəsi hazırlanır.