Maliyyə hesabatı

Mühasibat balansının maddələrinin qiymətləndirilməsi xüsusiyyətləri

Müəssisənin mühasibat balansında uzunmüddətli və qısamüddətli ak- tivlər və öhdəliklər ayrı-ayrılıqda əks etdirilməlidir.

Aşağıdakı hallarda aktivlər qısamüddətli kimi təsnifləşdirilir:

• 
  müəssisənin normal əməliyyat dövründə satılmaq və ya istifadə üçün saxlanıldıqda;
  
• 
  əsasən alqı-satqı məqsədləri üçün və ya qısa müddət ərzində sax- lanıldıqda və onların hesabat tarixindən 12 ay müddətində pul və ya pul ekvivalentlərinə çevrilməsi ehtimal olunduqda;
  
• 
  istifadəsinə məhdudiyyət qoyulmayan pul vəsaiti və ya onun ekvıvalenti formasında olduqda.
  

Hesabat tarixindən sonra 12 ay ərzində pul və pul ekvivalentlərinə çevrilməsi gözlənilən qiymətli kağızlar qısamüddətli aktivlər kimi təsnif- ləşdirilir. Digər hallarda onlar uzunmüddətli aktivlər kimi qeydə alınır.

Aşağıdakı hallarda öhdəliklər qısamüddətli öhdəliklər kimi təsnif- ləşdirilir:

• 
  müəssisənin normal əməliyyat dövründə onların ödənilməsi nəzərdə tutulduqda;
  
• 
  hesabat tarixindən etibarən 12 ay ərzində ödənilməli olduqda.
  

Bütün diğər hallarda öhdəliklər uzunmüddətli öhdəliklər kimi qeydə alınır.
Yeni mühasibat balansının “Aktivlər” hissəsi iki bölməni əhatə edir:

• 
  uzunmüddətli aktivlər;
  
• 
  qısamüddətli aktivlər.
  

Balansın “Passiv” hissəsi isə üç bölmədən ibarətdir:

• 
  kapital;
  
• 
  uzunmüddətli öhdəliklər;
  
• 
  qısamüddətli öhdəliklər.
  

Balansın “Uzunmüddətli aktivlər” bölməsində aşağıdakı maddələr qeydə alınır:

1. 
   Qeyri-maddi aktivlər;
   
2. 
   Torpaq, tikili və avadanlıqlar;
   
3. 
   Daşınmaz əmlaka investisiyalar;
   
4. 
   Bioloji aktivlər;
   
5. 
   Təbii sərvətlər;
   
6. 
   İştirak payı metodu ilə uçota alınmış investisiyalar;
   
7. 
   Təxirə salınmış vergi aktivləri;
   
8. 
   Uzunmüddətli debitor borcları;
   
9. 
   Sair uzunmüddətli maliyyə aktivləri;
   
10. 
    Sair uzunmüddətli aktivlər.
    

Balansın “Qısamüdddətli aktivlər” bölməsində aşağıdakı maddələr qeydə alınır:

1. 
   Ehtiyatlar;
   
2. 
   Qısamüddətli debitor borcları;
   
3. 
   Pul vəsaitləri və onların ekvivalentləri;
   

4. 
   Sair qısamüddətli maliyyə aktivləri;
   
5. 
   Sair qısamüddətli aktivlər.
   

Balansın “Kapital” bölməsində aşağıdakı maddələr qeydə alınır:

1. 
   Ödənilmiş nominal (nizamnamə) kapitalı
   
2. 
   Emissiya gəliri
   
3. 
   Geri alınmış kapital (səhmlər)
   
4. 
   Kapital ehtiyatları
   
5. 
   Bölüşdürülməmiş mənfəət (ödənilməmiş) zərər
   

Balansın “Uzunmüddətli öhdəliklər” bölməsində aşağıdakı maddələr qeydə alınır:

1. 
   Uzunmüddətli faiz xərcləri yaradan öhdəliklər
   
2. 
   Uzunmüddətli qiymətləndirilmiş öhdəliklər
   
3. 
   Təxirə salınmış vergi öhdəlikləri
   
4. 
   Uzunmüddətli kreditor borcları
   
5. 
   Sair uzunmüddətli öhdəliklər
   

Balansın “Qısamüddətli öhdəliklər” bölməsində aşağıdakı maddələr qeydə alınır:

1. 
   Qısamüddətli faiz xərcləri
   
2. 
   Qısamüddətli qiymətləndirilmiş öhdəliklər
   
3. 
   Vergi və sair məcburi ödənişlər üzrə öhdəliklər
   
4. 
   Qısamüddətli kreditor borcları
   

Aktivlərin, öhdəliklərin, gəlirlərin və xərclərin qiymətləndirilməsi həqiqi (ilk) dəyərlə yerinə yetirilir. İnformasiyaların mühasibat uçotunda yararlılığını təmin etmək üçün sözügedən obyektləri aşağıdakı qaydada qiymətləndirmək nəzərdə tutulur:

•