Osimlikler siyaqli haywanlardi uyreniwde de ortaliqtm
abiotikaliq sharayatlarin (ximiyaliq qurami, lgalliq,
temperatura,
jaqtiliq darejesi, uluwma meteorologiyaliq,
topiraq ham basqa
faktorlar) ham toparda biotikahq baylatuslar, munasibetlerdi biliw
kerek.
Haywan turleri
populyaciyalarmm qurami, olardm duzilisi,
mugdan ham basqa korsetkishler kobeyiw dinamikasina baylanisli.
Bul maseleni sheshiw arqali kobeyiw fenologiyasm,
ogan turli jas
halatmm qatnasiwi, populyaciya kobeyiwinin tezligi hamde hamme
usi korsetkishlerdin biotikaliq ham abiotikaliq faktorlarma baylanisli
ekenligin amqlaw mumkin.
Haywanlardm
turli mawsim, tirishilik basqishlarmda minez-
qulqin biliw zanir, sebebi bul korsetkish penen populyaciyalar halati,
ozgeriwshen sharayatqa olardm beyimlesiw qasiyetleri baylanisli.
Haywanlardm tirishilik tarizin, olardin
mawsimlik biologiyaliq
ciklin
uyreniw
ushm
olardm
migraciya
zanliqlarm
ham
populyaciyalardm jaylasiwm amqlaw shart. Bunin ushm haywanlar
denesin belgilewdin turli jollari bar (quslarda saqiyna saliw, denesine
belgi qoyiw,
renin boyaw, denesine radio uzatqishlardi baylap
qoyiw, h.t.b.)
Haywanlardi ekologiyahq ijyreniw, osimlikler siyaqli olarda gaz
almasiwdin jedelligi, suw almasiwi,
zapas aziq zatlanmn toplaniwi,
osiw jedelligi, kobeyiw tezligi, bioximiyahq processler ham basqa
korsetkishlerdi uyreniwge bagdarlangan.
Organizmler sanmin tiykargi korsetkishleri.
Organizmler
sanin ham onm dinamikasm esapqa aliw
tekseriwlerdin tiykargi
korsetkishleri esaplanadi.
Mugdar tarepten esapqa aliw boliwi mumkin: viziual (koz
menen shamalap) ham instrumental (qalegen bir aspab jardeminde).
Ekologiyada
organimzler
sammn
tomendegi
tiykargi
korsetkishleri paydalaniladi.
Dostları ilə paylaş: 
