kushti tasir etiwi natiyjesinde biocenozdm korinisi juda ozgerip
ketedi.
Biocenozdm rawajlamwmda biologiyaliq faktorlar da lilken
rol oynaydi. Maselen, osimliklerdin rawajlaniwmda, jaylawlardm
qalin, onimdarli boliwmda haywanlardin ahmiyeti ulken boladi.
Solardan, Aral boyi, Qazaqstan dalalarmda saygaqlar,
Amerika
preriyalarmda bizonlar hareketi bolmaganda ol jerlerdin
biocenozlarimn rawajlaniwi qiyra bolar edi. Yaki kletchatkani
bolekleytugm bakteriyalar, zamarnqlar, sol jerde organizmler
toparin ozgertip turadi.
Biocenoz ishindegi bir topar har-qiyli organizmler bir tiir
denesine yaki omn wakili listine jaylasip jasaydi.
Bul jagdaydi
konsorciya dep aytiladi. Maselen, goza tamirlan listine
beyimlesken zamarnqlar mikoriza payda etip rawajlanadi. Ayinm
moxlar, lishaynikler, goza, alsha, erik, alma shaqalannda osedi.
Suw hawizleri biocenozimn ekologiyaliq diizilisi Jer listi
ortaligma qaraganda biraz apiwayi boladi. Sebebi, suw qirgaqlan
ham suwdm sayiz jerlerindegi ortaliqqa jer listi ortaligmm abiotik
faktorlan tasir etedi ham organizmlerdin quramin ozgertedi.
Suw biocenozlan ishindegi organizmlerdin aziqligi tiykarm
suwdagi toliq erigen halda ushiraytugm zatlar payda etedi. Suw
ortaligindagi biocenozlardin rawajlaniwina suwdin abiotikaliq
faktorlan
tasir etse, Jer listi ortaligindagi giilli osimlikler ham
haywanlardin koplep rawajlaniwina sol ortaliq faktorlan tasir
otkizedi
ham
nasekomalar,
omirtqalilar,
quslar,
jer
bawirlawshilardin kompleks jasawma sharayat jaratadi.
Biocenozlardin
rawajlaniwmda
olardin
ekologiyaliq
strukturasi da lilken ahmiyetke iye. Biocenoz ishindegi
organizmlerdin
har-qiyli
toparlan
olardin
ekologiyaliq
strukturasin amqlaydi. Ekologiyaliq diizilisler tiirli turler
quramina iye boladi. Biocenozdagi ekologiyaliq nishalar bir -
birine jaqm bolmagan tiirlerden payda boladi ham bul jagdayga
Dostları ilə paylaş: