Mamleketlik universiteti jumanov m. A
Biocenozlarda turlerdin tarqaliwi ham joq bolip
Yüklə
3,96 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə
182/306
tarix
07.01.2024
ölçüsü
3,96 Mb.
#205745
1
...
178
179
180
181
182
183
184
185
...
306
ekologiya. jumanov m.a (2)
9.5. Biocenozlarda turlerdin tarqaliwi ham joq bolip
ketiw sebepleri
Organizmler
ushiraytugm
kenisliktin
har-qiyhligi
biocenozdin quramah duziliwine sebep boladi. Ortaliq him
ondagi turlerdin har qiyliligma relef duzilisi ulken tasir korsetedi.
Biocenoz ishinde turlerdin har-qiyhligma turler araliq
konkurenciya ham jirtqishlar da ulken tasir etedi. Maselen, quslar
arasmda kobeyiw dawirinde aziqliq ham jer (uyalaw omi) ushin
kushli konkurenciya ketedi.
Tabiyiy ortaliqta biologiyaliq onimdarliq joqan bolsa, sol
jerdin biocenozi ishinde turler har-qiyli boladi. Turgin ortaliqta
energiyamn joq bolip ketiwi kem ham onm kop bolimi tiri
zatlarda saqlanadi. Biologiyaliq onimdarhqtm kopligi sebepli
populyaciya ham biocenozlar oz omm ulketcdi hamde
ozgeriwshenlik kelip shigadi. Aziqliqtm kopligi turlerdin mayda
gruppalarga boliniwine ahp keledi, ajiralgan populyaciyalar payda
boladi, olar oz nawbetinde biocenozlar darejesine shigiwi
miimkin.
Biocenozdin
eh
ulken
qasiyetlerinen
biri
onm
ozgeriwshehligi bolip tabiladi. Har qanday biocenoz ozinin
biotopi ham kerisinshe, har bir biotop sol jerdin biocenozi
tasirinde boladi. Iqlimnin geologiyahq ham biotikaliq faktorlan
barqulla ozgerip turadi. Biraq biocenozdin rawajlanrwina turli
waqiyalar sebep boladi. Olarga
biotoptin biocenozga tasiri
(akciya), biocenozdin biotopqa (reakciya) ham organizmlerdin bir
- birine tasiri (koakciya) siyaqli jagdaylar kiredi. Biotoptin
biocenozga tasiri har-qiyli sawlelenedi, yagniy lqlim ham
geologiyahq waqiyaiardm biocenozga tasirinen turli ozgerisler
kelip shigadi. Maselen, turlerdin morfologiyaliq, fiziologiyaliq
286
ham ekologiyahq ortahqqa beyimlesiwleri yaki turdin
Yüklə
3,96 Mb.
Dostları ilə paylaş:
1
...
178
179
180
181
182
183
184
185
...
306
Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət
gir
|
qeydiyyatdan keç
Ana səhifə
Stomatologiya
Anesteziologiya
Cərrahlıq
Ginekologiya
Tibb
yükləyin