Maqsad: a ta’limiy: Iqtisodiy tizim va uning turlari to’g’risida tuhuncha berish

Nima?

Kim uchun?

Qanday?
Ishlab chiqarish kerak
Qaysi tovar qanday hajmda ishlab chiqariladi?
Ishlab chiqarilgan tovarlar kim tomonidan sotib olinadi va daromad qanday taqsimlanadi?
Tovarlar kimlar tomonidan,qanday resurslar va texnologiyalar asosida ishlab chiqariladi?
4.3. Eng maqbul iqtisodiy tizim qaysi deb o`ylaysiz? Ayni paytda mamlakatimizda qaysi iqtisodiy tizim amal qilmoqda? (Bozor iqtisodiyoti)
5. Darsni yakunlab darsda faol ishtirok etgan o`quvchilarni baholsh.
6. Uyga vazifa.
Bilimingizni sinab ko`ring bandidagi savollarga og`zaki javob topish;
Mashqni bajarish; Har qanday mamlakat uchun asosiy iqtisodiy muammo bu: a) aholining ko’payib ketishi; b) resurslarning yetishmasligi; d) ishsizlik; e) inflatsiya; f) soliqlarni yig’ish/
Buni yodda tuting bandidagilarni yodlash.
Mavzu uchun ma’ruza matni

IQTISODIYOTNING UCH ASOSIY SAVOLI.

Malumki, har qanday davlatda, jamiyatda iqtisodiyotning asosiy vazifasi resurslarning taqchilligi sharoitida mavjud resurslardan foydalanishning eng samarali va oqilona yo’llarini tanlab, mamlakat fuqarolarining ehtiyojlarini to’laroq qondirishdan iborat. Bu maqsadda iqtisodiyotning quyidagi uchta asosiy savoliga javob topish muammosiga duch kelinadi: Nima? Qanday? Kim uchun?
Bu uchta savol har qanday iqtisodiy tizim –mamlakatdagi(jamiyatdagi) xo`jalik yuritish tizimi uchun umumiy bo`lib,unihar bir tizim ozicha,turlicha hal qiladi.Tizimlar bu muammoni qanday hal qilishiga qarab an’anaviy iqtisodiyot,bozor iqtisodiyoti,markazlashgan rejali iqtisodiyot va aralash iqtisodiyot kabi turlarga bo`linadi.

AN’ANAVIY IQTISODIYOT
An’anaviy iqtisodiyot tizimi-Nima? qanday? Kim uchun? Degan savollarga jamiyatda saqlanib kelayotgan yuz yillik an’analarga muvofiq javob beradi.Mahsulot ota-bobolardan meros bo`lib kelayotgan usullar yordamida ishlab chiqariladi,eski urf odatlarga ko`ra taqsimlanadi. Bunday iqtisodiyot turi juda qadimgi bo`lib, natural xo`jalik paydo bo`lishi bilan boshlangan.Hozirda esa qoloq,butun dunyodan ajralib yashayotgan, tashqi dunyo bilan aloqa qilish va boorish qiyin bo`lgan tundra, Afrika va Amazonka chakalakzorlari, Sibir taygalari, okeanlardagi kichik orolchalarda va baland tog`larda istiqomat qilayotgan jamoa va qabilalarda uchratish mumkin.
Afrika - kattaligi va aholi soni boʻyicha dunyoning ikkinchi qitʼasi.