Markazi uchun turli yosh guruhlarga mavzularga doir

“PEDAGOGS” 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 


Volume-24, Issue-1, December - 2022
 
114
San’at markazida bolalarni kayfiyatini ko‘tarish imkoni mavjud. Bolalarning 
ijodiy qobiliyatlari qo‘llab-quvvatlanadi. San’atning rassomlik, haykaltaroshlik, 
turlariga hammaga ham bir xil iqtidor berilmagan. Shu sababli bunda faqat iqtidorli 
bolalar ishtirok etadi. Markaz kerakli jihozlar bilan to‘liq ta’minlansa, yasash, chizish 
texnologiyalari ertalabki, kechki soatlarda o‘rgatilsa, markaz ishi rivojlanadi. Oilada 
bolaga bunday sharoit har doim ham yaratib berilmaydi. Markazda ishlasa bolaning 
mayda motorikasi rivojlanadi. Mayda motorikaning rivojlanishi esa, bola nutqining 
rivojlanishiga sabab bo‘ladi. 
Syujetli-rolli o‘yinlar va dramalashtirilgan markaz bolalar iqtidorini namoyon 
bo‘lishi, o‘z mahoratini ko‘rsatishi uchun juda qulay muhitdir. Bu markazni bolaning 
“Men”ini shakllantiruvchi markaz deb ham atash mumkin. Markazdagi barcha jihozlar 
bolalar hayotida uchraydigan jihozlar bo‘lib, o‘yin jarayonida bola ulardan 
foydalanishni o‘rganadi, kasblar bilan yaqindan tanishish imkoniga ega bo‘ladi. 
O‘yinda oila a’zolarining o‘zaro munosabatlari aks etadi va ular orqali ahloqiy tarbiya 
olish (tarbiyachi uchun esa oiladagi muhitni o‘rganish) imkoni yaratiladi. 
Ilm-fan va tabiat markazida tajriba sinov maydonchasida o‘tkazilayotgan 
tajribalar bolalarda qiziqish uyg‘otadi va ularni yangi ixtirolar qilishga undaydi. Bu 
markaz bolalarni tabiat va undagi hodisalarni bilish uchun eng katta imkoniyat markazi 
hamdir. Markaz faoliyati to‘g‘ri tashkil etilsa bolalar tabiat haqidagi bilimlarning 
90%ini o‘zlashtiradi. Markaz nafaqat bolalarda balki pedagoglarda ham qiziqish 
uyg’otadi. Hayotimiz davomida ishlatiladigan narsalarni qayerdan kelganligini, 
ulardan nimalar olinganligi haqidagi ma’lumotlar bolalarning o’z qo‘llari bilan 
urug‘larni tuvaklarga sepish orqali unga suv qo‘yishi va urug‘ unib chiqishi bola uchun 
juda qiziqarli holatlar sanaldi. 
Yuqorida izohi keltirib o‘tilgan markazlar faoliyati bolani maktab ta’limiga 
tayyorlashda rivojlantiruvchi muhit vazifasini bajarib, shu o‘rinda 6-7 yoshli 
bolalarning maktabga tayyorgarlik xaritasini ilova qilib o‘tishni joiz deb bildik. Zero, 
mazkur yoshdagi bolaning rivojlanish xaritasi ta’lim jarayonining muvaffaqiyatliligi 
va samaradorligini aniqlaydi. Masalan boladagi, 
1. Jismoniy rivojlanish va sog‘lom turmush tarzini shakllantirish 
2. Ijtimoiy-hissiy rivojlanish 
3. Nutq, muloqot, o‘qish va yozish ko‘nikmalari 
4. Bilim olish (anglash orqali rivojlanish) 
5. Ijodiy rivojlanish kabilar uni maktab muhitiga tayyorlovchi asosiy me’zonlar 
sanaladi. 
O‘quv yili yakuniga yetgandan so‘ng maktabga tayyorlov guruhi bo‘yicha 
o‘tkazilgan monitoringa asosan amalga oshirilgan ishlarni kutilayotgan natijalar bilan 
taqqoslash ishlari o‘tkaziladi va bu orqali MTTning keyingi o‘quv yiliga mo‘ljallangan 
ustivor vazifalarini belgilaydi. 

---