|
|
səhifə | 7/11 | tarix | 24.03.2023 | ölçüsü | 274,5 Kb. | | #89679 |
| Qundiz
PSMU texnologiyası
Biz qaraqalpaq tili sabaqlıqlarında PSMU texnologiyasınan da paydalansaq boladı. Bul texnologiya problemalı máselelerdi sheshiwde, diskussiya ótkeriwde, ulıwmalastırıw sabaqlarında yaki oqıw rejesi tiykarında birer bólim úyrenilip bolınǵannan soń qollanılıwı múmkin. Bul texnologiya oqıwshılardı óz pikirin qorǵawǵa, erkin pikirlew hám óz pikirin basqalarǵa ótkeriwge, ashıq túrde tartısıwǵa, sonıń menen bir qatarda oqıwshılardı oqıw procesinde iyelegen bilimlerin talqılawǵa úyretedi. Bul texnologiya oqıwshılarǵa tarqatılǵan ápiwayı qaǵazǵa óz pikirlerin anıq hám qısqa túrde jazıw, tastıyıqlawshı dáliller yaki biykarlawshı pikirlerdi bayanlawǵa járdem beredi.
PSMU texnologiya bir neshe basqıshta ótkeriledi.
1-basqısh:
Oqıtıwshı oqıwshılar menen birge diskussiya temasın yaki talqılanıw kerek bolǵan problemanı, yaki úyrenilgen bólimdi belgilep aladı. Máselen, «Qospa sózlerdiń sóz dizbekleri hám turaqlı sóz dizbeklerinen ózgesheligi nede? degen soraw dógereginde ótkersek boladı.
Oqıtıwshı sabaqta dáslep hárbir oqıwshı jeke túrde islewi, keyin bolsa kishi toparlarda islewi hám sabaqtıń aqırında jámáát bolıp islew haqqında oqıwshılarǵa maǵlıwmat beredi. Sabaq dawamında hárbir oqıwshı óz pikirin erkin hám tolıq túrde aytıp beretuǵınlıǵın eskertip ótedi.
2-basqısh:
Hárbir oqıwshıǵa PSMU texnologiyasınıń 4-basqıshı jazılǵan qaǵazlar tarqatıladı:
P – pikirińizdi bayanlań.
S – pikirińizge sebep kórsetiń.
M – kórsetilgen sebebińizdi mısallar menen dálilleń.
U – pikirińizdi uluwmalastırıń.
Biz bul texnologiyanıń qaraqalpaq tili sabaqlarında qollanıw boyınsha mısallar keltiremiz. Student pikirin tómendegishe bayanlawı múmkin.
P – pikirińizdi bayanlań. Mısalı: Qospa sózdiń quramındaǵı komponentler arasında sintaksislik baylanıs sezilmeydi, sebebi tariyxıy rawajlanıwlar barısında sintaksislik baylanıs gúńgirtlesip, olar bir sózge aylanǵan, gápte tek bir gáp aǵzası xızmetin atqaradı. Al sóz dizbeginde eki hám onnan da artıq mánili sózler belgili bir sintaksislik baylanısta dúziledi, onıń komponentleriniń hár biri óziniń leksikalıq mánisin saqlaydı, gáptiń hár qıylı aǵzaları xızmetin atqaradı.
Qospa sóz benen frazeologiyalıq sóz dizbegi forması boyınsha usas bildiriletuǵın mánileri boyınsha bir-birinen ajıraladı: qospa sózler nominativlik funkciyada qollanıladı, al frazeologiyalıq sóz dizbekleri nominativlik funkciya ústinde idiomalasıp, ekspressivlik xızmet atqaradı.
Dostları ilə paylaş: |
|
|