|
1. Dunyo siyosiy haritasining ahamiyati va o’ziga xosligi.
Siyosiy haritaning ahamiyati g’oyat katta bo’lib, u mamlakatlarning xalqaro
o’rnini dunyoda egallagan mavqeyini, ularning ichki siyosiy-ma'muriy tuzilmasi
xususiyatlarini o’zida yaqqol aks ettiradi. Mamlakatlar va xalqlarning butun hayoti
ularning davlat (siyosiy) chegaralarida o’z hududlarida o’tadi. Ularni aynan shu
yo’nalishda o’rganish tashqi, ijtimoiy va siyosiy geografiyaning asosiy vazifasi
hisoblanadi. Bir tomondan dunyo va regional muammolar ayrim mamlakatlarning
muammolaridan o’sib chiqadi va shakllanadi, boshqa tomondan esa ularning
rivojlantirish boshqa ko’plab mamlakatlarga bevosita katta ta'sir ko’rsatadi.
Shu bilan birga bir qatorda halqaro hayotda siyosiy, iqtisodiy, ekologik
muammolarni bir nechta davlatlarning birgalikdagi say-harakatlari, umumiy
mablag’lar hisobiga hal etish hollari tobora ko’payib bormoqda. Bunda muammolar
yechimi davlat chegaralaridan tashqariga chiqmoqda va chegaralar esa davlatlarni
ajratib turadigan to’siqlarni o’zaro aloqa, hamkorlik chiziqlariga aylanmoqda. Lekin
chegaralar ochiqligi davlat hududlari suverenitetining tugaganligini aslo
ko’rsatmaydi. Mustaqil davlatlarning tashkil topishi, shakllanishi, rivojlantirish,
35
shuningdek, ularning barbod bo’lishi yoki suverenitetining tugatilishi, o’zgarishi yoki
tubdan o’zgartirilishi va boshqalar g’oyat murakkab tarixiy jarayonlar bo’lib, ko’plab
ichki va tashqi amallar-siyosiy, ijtimoiy, tashqi, etnik, diniy va boshqalar bilan
belgilanadi. Ayni paytda, dunyoning biron mamlakati daryo turlari zichligi, har yili
ko’p marta sodir bo’ladigan, katta moddiy zarar yetkazadigan, hududning katta
qismini suv ostida qoldiradigan toshqinlarning katta miqyosi bo’yicha Bangladeshga
tenglasha olmaydi.
Dostları ilə paylaş: | 
