Ma’ruza: Axborot tushunchasi. Axboriy jarayonlar Mashg’ulot maqsadi



Yüklə 1,24 Mb.
səhifə14/14
tarix25.06.2023
ölçüsü1,24 Mb.
#135063
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
46233 UMK

10 lik sanoq sistemasidagi sonlar

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

8 lik sanoq sistemasidagi sonlar

0

1

2

3

4

5

6

7

10

11

12

13

14

15

16

17

20

Ikkilik sanoq sistemasida 2 ta raqam: 0 va 1 mavjud. O'nlik sanoq sistemasidagi sonlar ikkilik sanoq sistemasida quyidagicha ifodalanadi:



10 lik sanoq sistemasidagi sonlar

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12




2 lik sanoq sistemasidagi sonlar

0

1

10

11

100

101

110

111

1000

1001

1010

1011

1111




Bu kabi taqqoslashni boshqa sanoq sistemalar uchun ham ko'rsatish mumkin.
O'nlik va o'noltilik sanoq sistemalarini solishtirish jadvali

10 lik sanoq sistemasidagi sonlar

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

O’noltilik lik sanoq sistemasidagi sonlar

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

A

B

C

D

E

F

10



Sanoq sistemalarida arifmetik amallar bajarish
Asosiy: qo’shish, ayirish, ko’paytirish va bo’lish amallarini ko’rib chiqamiz. O’nlik sanoq sistemasidagi ushbu amallarni bajarish qoidalari boshqa pozitsiyali sanoq sistemalarida ham o’rinlidir. Faqat qo’shish va ko’paytirish jadvallari turli sanoq sistemalari uchun alohida qurilishi lozim.
Qo’shish amali.

Ikkilik sanoq sistemasida

Sakkizlik sanoq sistemasida





O’n oltilik sanoq sistemasida



Nazorat savollari

  1. Sonlarni ifodalashda foydalaniladigan qanday belgilarni bilasiz?

  2. Pozision va pozision bo’lmagan sanoq sistemalarning qanday farqlari mavjud?

  3. Sanoq sistemasining asosi deb nimaga aytiladi?

  4. Sakkizlik sanoq sistemasida qaysi raqamlar ishtirok etadi va nima uchun?

  5. O’n oltilik sanoq sistemasida arifetik amalni bajarish jadvalini tuzing.

  6. Bir sanoq sistemasidan boshqa sanoq sistemasiga o’tkazish qanday bajariladi?

  7. O’nlik sanoq sistemasidagi 149 sonini 2 lik, 8 lik va o’n oltilik sanoq sistemasiga o’tkazing.

Foydalaniladigan adabiyotlar ro‘yxati:

  1. V. Rajaraman. Introduction to information technology (second edition). India, 2013.

  2. R.Boqiyev, N.Mirzaxmedova, A.Primkulova. Informatoka. O’quv qo’llanma. T.: “Tafakkur”, 2016 y. 160-170 bb.

  3. T. X. Xolmatov, N.I.Taylaqov, U.A.Nazarov. Informatika. Darslik. T.: O’zbekiston milliy ensiklopediyasi, 2003 y. 12-17 bb.



1V. Rajaraman, Introduction to Information technology (second edition), PHI Learing Private Limited, India 2013 y. 3 p.

2V. Rajaraman, Introduction to Information technology (second edition), PHI Learing Private Limited, India 2013 y. 9 p.

3V. Rajaraman, Introduction to Information technology (second edition), PHI Learing Private Limited, India 2013 y. 26-27 p.

Yüklə 1,24 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin