Wikipedia ), yangi ma’lumot qo’shishingiz (masalan, saytlarda
fikr bildirish –
Comment ), bir turdagi ma’lumotni uzatib, online tizimda boshqa bir
turdagi ba’lumot shaklida qabul qilib olish (masalan, video fayllarni online tizimda
mp3 formatiga o’tkazish), soni cheklanmagan foydalanuvchilarning bir vaqtning
o’zida online muloqotga kirishish (masalan, chat) va boshqa interaktiv amaliyotlarni
bajarishingiz mumkin. Bu, o’z navbatida, faqat HTML ishlatilgan zamonga nisbatan
hozirgi paytda internetda saytlarning yaratilishi sezilarli rivojlanganligini bildiradi.
Hozirgi davrda, agar Siz sayt yaratmoqchi bo’lsangiz, HTML yoki boshqa biror
murakkab web dasturlash tilini bilishingiz majburiy emas. Hatto birorta ham kodni
yoza olmasangiz ham zamonaviyligi, dizayni, murakkab amaliyotlarni bajara olishi
jihatlaridan zamon talablariga to’la javob bera oladigan sayt yarata olish imkoniyatiga
egasiz. Bunda Sizga CMS yordam beradi!
CMS (Content Management System – Kontentlarni Boshqarish Tizimi) – bu maxsus web
dastur bo’lib, bir necha oddiy bosqichlardagi amaliyotlarni bajargandan so’ng to’la
kuch bilan ishlay oladigan sayt yaratish imkoniyatini beradi. Bunday turdagi web
dastur, huddi kompyuterlar uchun mo’ljallangan dasturlar singari, bir necha
bosqichlarda foydalanuvchidan sayt haqida boshlang’ich ma’lumotlarni yig’ib oladi va
bosqichma-bosqich saytingizni avtomatik tarzda tashkil etib beradi. Dasturni o’rnatish
jarayonining nihoyasida Siz kiritgan ma’lumotlarda tayangan, o’zingiz xohlagandek
sayt avtomatik tarzda yaratiladi.
Quyida eng keng tarqalgan va bugungi kunda ko’pchilik saytlarning asosi hisoblangan
CMS dasturlarini keltirib o’tmoqchiman. Bu yerda faqat eng ko’p foydalaniladigan,
MA’RUZALAR MATNI
|
126 asosiy dasturlargina keltirilgan. Sayt yaratishingiz mumkin bulardan boshqa yana
ko’plab dasturlar mavjud.
