Ma’ruzalar matni

Korroziyaning uchinchi turi. Bu turdagi korroziya sulfat tuzlari mavjud qorishmalar ta’sirida yuz beradi:
3SaO^.Al₂O₃^.6H₂O3CaSO₄25H₂O3CaO^.Al₂O₃^.3CaSO₄^.32H₂O
Bu reaksiya juda ko‘p miqdorda suvni biriktirishi bilan xarakterlidir. Uch kalsiyli gidrosulfoalyuminat (ettringit minerali) hosil bo‘lishida uning hajmi 2 marta kengayadi. Sement toshi mikrog‘ovaklarida ettringitning kristallanishidan hosil bo‘lgan ichki bosim mikroyoriqlar paydo bo‘lishiga olib keladi. Buni sement batsillasi korroziyasi deb yuritiladi.
Bu turdagi korroziya ayniqsa sho‘rlangan erlarda mufassal kuzatiladi. Korroziyadan saqlanish uchun sulfat muhitiga chidamli sementlar ishlatiladi. Xususiy xollarda sement toshida ishqoriy korroziyalar ham kuzatiladi. Sement toshiga birinchi holatda kuchli o‘yuvchi natriy yoki o‘yuvchi kaliyning ta’siri, ikkinchi holatda esa sement toshi ichidagi Sa(ON)₂ ta’sirida yuz berishi mumkin. Birinchi holatdagi ishqoriy korroziya sement toshida soda va potash hosil bo‘lishi bilan xarakterlanadi va korroziya shiddatli kechadi. Ikkinchi holatda esa ishqoriy korroziya bir necha o‘n yillar davom etishi mumkin.


3. Portlandsementning xossalari va xususiyatlari
Sement xossalariga maydalik darajasi, normal quyuqligi, qotish davri, markasi va sh.k. kiradi. Sementning kimyoviy va mineral tarkiblari yuqorida bayon etilgan bo‘lib, ular xom ashyoning tarkibiga qarab biroz o‘zgarishi mumkin. Sementning material tarkibiga (massa bo‘yicha, %) klinker, gips, mineral qo‘shimchalar, plastifitsirlovchi va gidrofoblovchi qo‘shilmalar kiradi. Bunday qo‘shilmalar sement massasiga nisbatan 0,10,3% miqdorda sement tuyish paytida kiritiladi.
Maydalik darajasi quruq holatdagi sementning №008 elakdagi
(teshik o‘lchamlari 0,08 mm) qoldig‘i bilan aniqlanadi. Sement ushbu elakdan kamida 85% o‘tishi kerak.
Bu usuldan tashqari sementning maydalik darajasi uning dispersligini aniqlash usuli bilan ham amalga oshiriladi. Oddiy 400 markadagi sementning dispersligi, ya’ni solishtirma yuzasi 2500-3000 sm²g bo‘lishi mumkin.
Zichligi. Sement zichligi 3,05-3,15 gsm³. Mineral qo‘shimchalar sement zichligiga ta’sir etishi mumkin. To‘kilgan holatdagi zichligi 1100kgm³ atrofida, o‘rtacha zichlashtirilganda 1300 kgm³.
Suvga talabi. Sementning bu xossasi normal quyuqlikdagi sement hamirini olishga zarur bo‘lgan suv miqdori bilan (sement massasiga nisbatan % hisobida) belgilanadi.
Sement hamirining normal quyuqligi Vika asbobining harakatlanuvchi pestigi taglikka 5-7 mm qolgan holatda belgilanadi. Sementning suvga talabi 22-28% atrofida. Gidravlik qo‘shimchalarning sement klinkeriga qo‘shilishi suvga bo‘lgan talabni 32-37% gacha oshirishi mumkin.