Mashinalarining turlari, vazifasi, tuzilishi va texnologik ish jarayonlari

:
 
tuksizlantirilgan yoki qobiqlangan paxta chigitini 
uyalab ekishda ekish aniqligi, kamida 90%; tuksizlantirilgan paxta chigitnidonalab 
ekishda 1 metrga tushadigan urug’ soni 11-14 dona; namlangan tukli chigitlarni 
qatorlab ekishda 1 metrga tushadigan chigit soni 30-50 dona; ekilayotgan urug’ 
turiga qarab urug’larni ko’milish chuqurligi 3-8 sm; ko’milish chuqurligining 
o’rtacha kvadratik chetlanishi, ko’pi bilan 
1 sm; haqiqiy va belgilangan ekish 
me’yorlari orasidagi ruxsat etilgan farq: tuksizlantirilgan paxta chigiti uchun, ko’pi 
bilan 10%; tukli paxta chigiti uchun, ko’pi bilan 15%; asosiy qator oralarining bir-
biridan farqlanishi,ko’pi bilan 1 sm ni tashkil etishi kerak. 
O‘zbekiston sharoitida chigit to‘rt qatorli SMX-4 pnevmatik va SCHX-4 
mexanik hamda sakkiz qatorli Keys-1200 pnevmatik seyalkalar bilan ekiladi.
SCHX-4 chigit seyalkasi
(31-rasm) rama 1, ekish apparati 4, iz ko‘rsatgich 
(markyor) 7 lar, sirpanuvchi ekkich 4 uyalovchi apparati bilan, ko‘mgich 5 va 
tuproq shabbalagich 6 dan iborat.

---

Tukli chigitni ekish texnologik jarayoni (32-rasm) quyidagicha amalga 
oshiriladi. Ekish agregati oldinga qarab xarakatlanganda seyalkaning yuruvchi 
g‘ildiragi 1 bilan bog‘langan zanjirli uzatma 3 va yulduzchali uzatma 10 orqali 
xarakat g‘altaksimon miqdorlagich 6 va to‘dalagich 12 uzatiladi. 
 
31-rasm. CHigit ekish 
seyalkasining umumiy 
tuzilishi: 
1-rama; 2-
bunker; 3-urug‘ 
o‘tkazgich; 4-ekish
apparati;5- ko‘mgich; 6-
shabbalagich; 7-iz 
ko‘rsatich 
G‘altaksimon miqdorlagich o‘z navbatida bunkerdagi 4 chigitni talab etilgan 
miqdorda urug‘ o‘tkazgichga 8 tashlaydi. So‘ngra urug‘ o‘tkazgich urug‘ni 
to‘dalagichga 12 etkazib beradi, to‘dalagich o‘z navbatida urug‘larni 3-4 dona qilib 
to‘dalaydi va sirpang‘ichli ekkich 13 ochgan egat tubiga tashlaydi. Botiruvchi 
g‘ildirak 14 chigitni egat ostiga qadaydi va ko‘mgich 15 yordamida tuproq bilan 
ko‘madi hamda shabbaligich 16 bilan tuproq ustidan shabbalanadi.