Mashinasozlik texnologiyasi fakulteti mashinasozlik texnologiyasi kafedrasi mashinasozlik texnologiyasi

Ommaviy ishlab chiqarish deb maxsulotni tor nomenklatura va katta xajmda uzok, muddat ichida uzluksiz tayyorlashga aytiladi.
GOST 3.1108-74 ga asosan ommaviy ishlab chiqarishda operasiyalarning boglanish koeffisenti Kob birga teng, ya'ni xar bir ish joyiga bittadan texnologik operasiya doimiy ravishda boglangan bo`lib,
unumdorligi yukori bo`lgan maxsus jixozlardan foydalaniladi va ushbu jixozlar okim bo`yicha (ya'ni, texnologik jarayonning ketma-ketligi bo`yicha) joylashgan bo`ladi. Zagotovkalarga yukori unumdorli kup shpindelli avtomatlar va yarim avtomatlar, sonli dastur bilan boshkariladigan dastgoxlar va markazlarda ishlov beruvchi murakkab dastgoxlarda ishlov beriladi. Zagotovkalarga mexanik ishlov berish uchun kuyim kam qoldiriladi va zagotovkaning o`lchami detal o`lchamiga yakin bo`ladi.
Talab etilgan o`lcham aniqligi avtomatik ravishda sozlangan dastgoxlarda olinadi. Ommaviy ishlab chiqarishda ishchining o`rtacha malakasi yakka tartibli ishlab chiqarishdagi ishchining o`rtacha malakasidan past; sozlangan dastgox, va avtomatlarda nisbatan kuyi malakali ishchi operatorlar ishlaydi. Shu bilan bir qatorda sexlarda malakali sozlovchi ishchilar, elektronli texnika va pnevmogidroavtomatika bo`yicha mutaxassislar xam ishlaydi.
Ommaviy ishlab chiqarishda texnologik xujjatlar xar tomonlama chuqur ishlab chiqiladi va texnik me'yorlar esa xar tomonlama xisoblanib aloxida sinab ko`riladi.
Seriyali ishlab chiqarishga maxsulot nomenqlaturasi chegaralangan, davriy ravishda takrorlanib turadigan partiyalarda va nisbatan kup miqdorda maxsulotni tayyorlash kiradi.
Partiyadagi maxsulotning soniga va operasiyalarning biriktirish koeffisentiga qаrab mayda seriyali, urta seriyali va yirik seriyali ishlab chikdrishlar mavjud.
Bir oy ichida bajariladigan barcha texnologik operasiyalar sonining ishchi joylar soniga nisbati orkali operasiyalarning boglanish koeffisenti aniklanadi.
GOST 3.1108-74 ga asosan operasiyalarning biriktirish koeffisentiga qarab:
Kob< 1,0 ommaviy ishlab chiqarish;
1<Кob < 10 yirik seriyali ishlab chiqarish;
10<Кob<20 urta seriyali ishlab chiqarish;
20<Кob<40 mayda seriyali ishlab chiqarishlarga bo`linadi.
Seriyali ishlab chiqarishda universal, maxsuslashgan va kisman maxsus jixozlar ishlatiladi. Shu bilan birga ishlov beruvchi markazlar, universal-yigma va kayta tez sozlanadigan texnologik jixozlar xam keng ko`lamda qo`llaniladi. Zamonaviy ishlab chiqarishning asosi bo`lib seriyali ishlab chiqarish xisoblanadi. Chunki xozirgi vaqtda seriyali ishlab chiqarish mashinasozlikda ishlab chiqarilayotgan maxsulotlarning 75-80 foizini tashkil qiladi.
Yirik seriyali ishlab chiqarishda sonli dastur bilan boshqariladigan dastgoxlar, markazda ishlov beruvchi dastgoxlar, transport vositalari bilan boglangan va EXM bilan boshqariladigan moslanuvchan avtomatlashtirilgan tizimlar, tez kayta sozlanuvchi moslamalar va uskunalar keng qo`llaniladi. Talab etilgan o`lcham aniqligi avtomatik usulda yoki sinov yurish va o`lchash usullari bilan olinadi.
Ishchilarning o`rtacha malakasi ommaviy ishlab chiqarishdagi ishchilarning malakasidan yukori, lekin yakka tartibli ishlab chiqarishdagi ishchilarning malakasiga nisbatan past bo`ladi.
Murakkab va mas'uliyatli zagotovka uchun texnologik xujjatlar va texnik me'yorlar chuqurrok, ishlab chiqiladi, lekin oddiy zagotovkalar uchun xujjatlar soni kamayadi va texnik me'yorlash tajribaviy statistika asosida olib boriladi.