www.pedagoglar.uz 40-son 1–to’plam yanvar 2023
Sahifa: 221
o'qituvchining mehnati zoye, o'quvchining vaqti behudaga sarflangan hisoblanadi.
Jamiyatimizning hech bir a'zosi yo'qki, kundalik turmushida matematikadan
foydalanmasa. Natural sonlar, o'nli kasrlar ustida bajariladigan u yoki bu amallarni
o'rganishni olsak, kundalik turmushda bundan foydalanmaydigan kishini topish
qiyin, yoki umuman mumkin emas. Geometriyadan to'g'ri chiziq, kesma, aylana,
doira, uchburchak, ko'pburchak, shar, silindr tushunchalari bilan bog'liq mavzularni
olsak, bular juda ko'p kasblarda, kundalik turmushda, boshqa fanlarni o'rganishda
tez-tez qo'llaniladi. Matematikani o'rganish o'quvchilarda sanash, hisoblash,
o'lchash, taqqoslash, tahlil qilish, isbotlash, mantiqiy fikrlash, fazoviy tasavvur
qilish kabi juda ko'p ko'nikma va malakalardan tarkib topadiki, bularsiz hayotda
biror ish qilish qiyin. Matematika fanida o'quvchilarni kasb tanlashga yo'llash faqat
shu mavzu oqali emas, balki har bir mavzusi ham amalga oshirilishi mumkin.
Masalan: Kongurent figuralar mavzusini o'tishda tikuvchilar kiyim andozasini
olishda foydalanishlarini aytish mumkin. Sferaning hajmi mavzusini o'tishda sfera
shaklida qurilgan binolarni (masalan sirk) tomlarini bo'yash uchun ketgan bo'yoq
miqdorini aniqlashda qo'llanishini, hajmlar mavzusini o'tishda turmushda
uchraydigan figuralarning hajmlarini topish, ularga ketadigan material miqdorini
aniqlashda yordam berishni aytib o'tish lozim. Matematika darslarida hamma
mavzularni turmush, o'quvchilarni kasbga yo'llash bilan bog'lash mumkin.
Umumta'lim maktabida faoliyat yuritadigan o'qituvchi o'z ixtisosligiga doir
bilimlarni chuqur biladigan, milliy va umuminsoniy qadriyatlardan, dunyoviy, diniy
ilmlardan ham xabardor, ma'naviy barkamol bo'lmog'i lozim. O'quvchining o'qishga
bo'lgan munosabatinig zarur bo'lgan o'qish savodxonligi, turli ma'lumotlar bilan
ishlash, asosiy matematik amallarni bilish va ularni kundalik hayotda qo'llay olish,
mantiqiy va ijodiy fikrlash, o'z-o'zini boshqarish, jamoada o'zini tuta bilish, yozma
va og'zaki muloqot madaniyati qoidalarini egallash, ta'limiy faoliyatni tashkil etish
kabi ko'nikmalarni shakllantirishdan iborat. Hozirgi kunda ta'lim jarayonida
innovatsion
texnologiyalar,
pedagogik
va
axborot
kommunikatsiya
texnologiyalarini o'quv jarayonida keng qo'llashga bo'lgan qiziqish, e'tibor kundan -