Matematika o‘qituvchilar uchun metodik qo‘llanma Yangi nashr

7 × 5 = 35
35 ÷ 5 = 7
35 ÷ 7 = 5
5. 
O‘quvchilarga yo‘llanma bera-
miz. Berilgan amallarni hisoblaymiz. 
14 ÷ 2 = 7
28 ÷ 4 = 7
60 ÷ 6 = 10
28 ÷ 7 = 4
56 ÷ 7 = 8
21 ÷ 7 = 3
7 ÷ 7 = 1
12 ÷ 3 = 4
18 ÷ 3 = 6
70 ÷ 7 = 10
101
5. 
Hisoblaymiz.
Sonni 7 ga bo‘lish
11-dars
1.
Rasmga qarab, bo‘lishni tushuntiramiz.
7 ÷ 7 = ? 
14 ÷ 7 = ? 
21 ÷ 7 = ?
2.
Hisoblaymiz.
÷7
70
2
28
6
42
4
49
7
14
10
÷7
35
9
63
3
21
5
7
8
56
1
3.
Uch xil rangdan ikkitasini tanlashning nechta yo‘li 
bor? Chizmadagi har bir kesma nimani anglatadi?
qizil
ko‘k
sariq
4.
Rasm asosida ifodalarning qiymatini topamiz.
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
RANGLI QALAM
7 х 5 = ?
35 ÷ 5 = ? 35 ÷ 7 = ?
14 ÷ 2
21 ÷ 7
28 ÷ 4
7 ÷ 7
60 ÷ 6
12 ÷ 3
28 ÷ 7
18 ÷ 3
56 ÷ 7
70 ÷ 7
@edurtm_uz

---

A
b
D
91
12-DARS: 
SONNI 8 GA BO‘LISH
Maqsad:
sonni 8 ga bo‘lishni biladi va sonlarni 8 soniga bo‘lish jadvalini 
tuzadi.
1. 
1) Jami savatlar nechta? (8 ta) 
Ularning har birida nechtadan koptok bor? (5 tadan) 
8 × 5 = 40
 
40 ÷ 8 = 5.
2) Nechta koptok berilgan? (15 ta) 
Ularni 3 ga bo‘lsak, har bir guruhda nechtadan koptok bo‘ladi?
Ularni guruhlari bo‘yicha sanab hisoblaymiz.
5 × 3 = 15 
 
15 ÷ 3 = 5.
2. 
Rasmda berilgan uchburchaklar asosida hisoblashni tushuntiramiz. 
Uchburchaklar sonini topamiz. Ular nechta guruhga ajratilgan va har bir gu
-
ruhda nechtadan uchburchak bor? Amallarni hisoblaymiz va yozamiz. 
1) 24 ta shakl 8 ta guruhga bo‘linsa, har bir guruhda nechtadan shakl 
bo‘ladi? 
24 ÷ 8 = 3.
2) 8 ta shakl 8 ta guruhga ajratilsa, har bir guruhda nechtadan shakl bo‘ladi?
8 ÷ 8 = 1.
3) 16 ta shaklni 8 ta guruhga ajratsak, har bir guruhda nechtadan shakl 
bo‘ladi? 
16 ÷ 8 = 2.
3. 
Topshiriqni amaliy bajaramiz. Noma’lum ko‘paytma va bo‘linmani to
-
pamiz. Amallarni hisoblaymiz va 
mos holda kataklarni bo‘yaymiz. 
2 × 3 = 6
 
6 ÷ 2 = 3 
3 × 2 = 6
 
8 ÷ 2 = 4
4. 
Ketma-ketlik asosida misollar 
tuzamiz va topilgan natijalar asosi
-
da to‘rtburchaklarni to‘ldiramiz. Am-
allarni hisoblaymiz va yozamiz. 
1) 56 ÷ 7 = 8
2) 8 + 56 = 64
3) 64 ÷ 8 = 8
4) 8 + 7 = 15
5) 15 – 8 = 7
6) 7 × 7 = 49 
7) 49 + 7 = 56
5. 
O‘quvchilarga yo‘llanma bera-
miz. Ko‘paytirish va bo‘lish amalini 
bajarish orqali jadvalni to‘ldiramiz.
O‘qituvchi o‘quvchilar topshiriq-
ni bajarayotganda quyidagilarga 
e’tibor qaratadi: amallarning to‘g‘ri 
bajarilishi va yozilishiga. 
102
8 × 5 = ? 40 ÷ 8 = ? 
÷ = 
Sonni 8 ga bo‘lish
12-dars
1.
Har bir savatda nechtadan koptok bor? Savatdan 
tashqarida-chi? 
2.
Hisoblashlarni tushuntiramiz.
8 ÷ 8 = ? 
16 ÷ 8 = ? 
24 ÷ 8 = ?
3.
Hisoblaymiz va mos holda kataklarni bo‘yaymiz.
2 × 3 
3 × 2 
6 ÷ 2 
8 ÷ 2 
4. 
Hisoblaymiz.
 
56 ÷7
+56
÷8
+7
−8
×7
+7
...
...
...
...
...
...
...
5. 
Jadvalni to‘ldiramiz.
6 2 8 4 7 3 1 5 9 10
48
56
72
64 16 48 32 56 80 24 40 72 8
8
7
9
× 8
÷ 8
@edurtm_uz

---

A
b
D
92
13-DARS: 
SONNI 9 GA BO‘LISH
Maqsad:
sonni 9 ga bo‘lishni biladi va sonlarni 9 soniga bo‘lish jadvalini 
tuzadi.
1. 
Rasmda berilgan doirachalar asosida hisoblashni tushuntiramiz. Doira-
chalar sonini topamiz. Ular nechta guruhga ajratilgan va har bir guruhda 
nechtadan doiracha bor? Amallarni hisoblaymiz va yozamiz. Tushuntirishda 
oldindan tayyorlangan rasmlardan foydalanish maqsadga muvofiq.
1) 27 ta doiracha 9 ta guruhga bo‘lingan. Har bir guruhda nechtadan 
doiracha bo‘ladi?