Matematika o‘qituvchilar uchun metodik qo‘llanma Yangi nashr

5 + 5 + 5 + 5 + 5 + 5 + 5 + 5 + 5 + 5 = 50
10 × 5 = 50 
10 ta 5 talik. 
4. 
Aqlni charxlaymiz. Kim chaq-
qon? Dastlab o‘quvchilardan kes
-
ma haqida so‘raymiz. Qaysi kes-
ma uzun? Kesmalarni chizg‘ichda 
o‘lchab, aytamiz. Rasmga e’tibor be-
ramiz. 
5. 
O‘quvchilarga yo‘llanma be-
ramiz. Misollarni ko‘paytirish amali 
asosida hisoblaymiz va bo‘sh katak-
larni to‘ldiramiz. 
4 × 5 = 20 
4 ta 5 talik
10 × 6 = 60 
10 ta 6 talik
82
10 sonini bir xonali 
songa ko‘paytirish
13-dars
1. 
Hisoblashlarni tushuntiramiz.
10 + 10 + 10 + 10 = 40
10 + 10 + 10 = ?
4 × 10 = 40
10
10
10
10
2.
Mos ko‘paytmani yozamiz.
3.
Sonlar nuri yordamida yig‘indini ko‘paytmada ifo-
dalaymiz.
4.
Qaysi kesma uzun?
5.
Bo‘sh kataklarni to‘ldiramiz.
×
= 2 0
×
=
+ + + + + + + + + =
1 0 ×
=
0
5
10
+5 +5 +5 +5 +5 +5 +5 +5 +5 +5
15 20 25 30 35 40 45 50
+ 5
+ 5
+ 5
+ 5
+ 5
+ 5
+ 5
+ 5
+ 5
+ 5
82
10 sonini bir xonali 
songa ko‘paytirish
13-dars
1. 
Hisoblashlarni tushuntiramiz.
10 + 10 + 10 + 10 = 40
10 + 10 + 10 = ?
4 × 10 = 40
10
10
10
10
2.
Mos ko‘paytmani yozamiz.
3.
Sonlar nuri yordamida yig‘indini ko‘paytmada ifo-
dalaymiz.
4.
Qaysi kesma uzun?
5.
Bo‘sh kataklarni to‘ldiramiz.
×
= 2 0
×
=
+ + + + + + + + + =
1 0 ×
=
0
5
10
+5 +5 +5 +5 +5 +5 +5 +5 +5 +5
15 20 25 30 35 40 45 50
+ 5
+ 5
+ 5
+ 5
+ 5
+ 5
+ 5
+ 5
+ 5
+ 5
@edurtm_uz

---

A
b
D
74
14-DARS: 
BIR XONALI SONLARNING KO‘PAYTIRISH JADVALI
Maqsad:
bir xonali sonlarning ko‘paytirish jadvalini biladi. Jadvaldan foy
-
dalanib misollar yechadi.
1. 
Mavzu bo‘yicha tushuncha beriladi. Ushbu jadvalni katta qog‘ozga 
tayyorlab olish yoki ekranda namoyish qilish tavsiya qilinadi. Bolalarga birga-
likda ishlash taklif qilinadi. 
Ko‘paytirish jadvalini birgalikda takrorlab olamiz. 
2. 
Berilgan ko‘paytirish amalini hisoblaymiz va hosil bo‘lgan ko‘paytma-
larni taqqoslaymiz. 
2 × 9 va 2 × 8
6 × 4 va 9 × 4
 
5 × 1 va 1 × 5 
18 < 16 
 
24 < 36
 
5 = 5
3. 
Kim chaqqon? Aqlni charxlaymiz. Masalaning sharti bilan tanishamiz. 
Bo‘sh qutining massasi 3 kg. Uning ichiga 12 kg olma va 2 kg nok joylandi. 
Quti bilan birga mevalarning massasi qancha?
Bo‘sh qutining massasi: 3 kg. 
Olma: 12 kg.
Nok: 2 kg. 
Jami massa? 
12 + 2 = 14
14 + 3 = 17.
Demak, quti va mevalarning 
massasi jami 17 kg.
4. 
O‘quvchilarga yo‘llanma be-
ramiz. Bo‘yalgan katakchalar soni-
ni topamiz. O‘qituvchi o‘quvchilar 
topshiriqni bajarayotganda quyida
-
gilarga e’tibor qaratadi: amallarning 
tarkibiy qismlari to‘g‘ri aytilishi va 
yozilishiga. 
4 × 3 = 12
4 ta 3 talik.
3 × 4 = 12
3 ta 4 talik.