Matematika

Matematika mavzu: umumiy bo'luvchi va umumiy karrali. Ekub va ekuk. Oxirgi raqam, butun sonlar

Matematika

MAVZU: UMUMIY BO'LUVCHI VA UMUMIY KARRALI. EKUB VA EKUK. OXIRGI RAQAM, BUTUN SONLAR

O‘qituvchi: Kamalov Ne’matjon Bahodirovich

Sonlarning EKUBi va EKUKi, darajali sonlarning oxirgi 1 ta, 2 ta raqamini topish va butun sonlarga doir turli qiyinchilikdagi masalalarni yechishni o’rganish

DARSNING MAQSADI

MATNLI MASALALAR

Oldingi darslarimizda tub va murakkab son, sonni tub ko’paytuvchilarga ajratish, bo’linish belgilari va qoldiqli bo’lish, bo’luvchi va karrali kabi tushunchalarga ega bo’ldik. Ularning xossalaridan foydalanib, turli xil masalalarni yechib o’tdik. Bugungi darsimizda ham shularga asoslangan holda, yanada yangi va qiziqarli bilimlarga ega bo’lasiz.

OLDINGI DARSLARGA BIR NAZAR

EKUB va EKUK

→ Bir nechta sonning har biri qoldiqsiz bo’linadigan songa shu sonlarning umumiy bo’luvchisi deyiladi

→ Berilgan sonlarning har biri bo’linadigan eng katta son shu sonlarning eng katta umumiy bo’luvchisi(EKUB) deyiladi

→ Sonlarning EKUB ini topishda Yevklid algoritmidan ham foydalaniladi. Bu algoritm a>b uchun EKUB(a;b)=EKUK(a-b;b) tenglikka asoslangan

EKUB va EKUK

→ Berilgan sonlarning har biriga bo’linadigan eng kichik son shu sonlarning eng kichik umumiy karralisi(EKUK) deyiladi

→ Bir nechta sonning har biriga qoldiqsiz bo’linadigan songa shu sonlarning umumiy karralisi(bo’linuvchisi) deyiladi

→ Xossa: EKUB(a;b)∙EKUK(a;b)=a∙b tenglik o’rinli

1-Masala